اثر ورمي‌كمپوست، بيوچار و همزيستي ميكوريزي بر برخي ويژگي‌هاي كمّي و كيفي كدوي تخم‌كاغذي (Cucurbita pepo L.)

Effect of vermicompost, biochar and mycorrhizal symbiosis on some qualitative and quantitative characteristics of medicinal pumpkin (Cucurbita pepo L.)

به‌منظور بررسی اثر ورمی‌كمپوست، بیوچار و همزیستی میكوریزی بر برخی ویژگی‌های كمّی و كیفی گیاه دارویی كدوی تخم‌كاغذی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاكتوریل در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی در سه تكرار در مزرعه‌ آموزشی- پژوهشی دانشكده كشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد كرج در ماهدشت در سال 1395 اجرا شد. در این پژوهش ورمی‌كمپوست در سه سطح (صفر، 6 و 12 تن در هكتار) به‌عنوان عامل اصلی، بیوچار در سه سطح (صفر، 6 و 12 تن در هكتار) و میكوریزا در دو سطح (عدم مصرف و مصرف) به‌عنوان عامل‌های فرعی بودند. نتایج نشان دادند كه اثر اصلی عامل‌ها بر درصد همزیستی میكوریزی و میزان فسفر دانه در سطح 1% معنی‌دار بود. تجزیه واریانس اثر متقابل ورمی‌كمپوست در بیوچار بر شاخص سطح برگ، عملكرد میوه خشك، عملكرد دانه و نسبت وزن خشك دانه به میوه در سطح 1% معنی‌دار و بر تعداد ساقه‌ فرعی در سطح 5% معنی‌دار بود. مقایسه میانگین اثر متقابل ورمی‌كمپوست در بیوچار نشان داد كه كدوی تخم‌كاغذی با مصرف 12 تن در هكتار ورمی‌كمپوست به همراه 12 تن در هكتار بیوچار بیشترین میزان شاخص سطح برگ (12.28)، تعداد ساقه‌ فرعی (13.33 عدد بر بوته)، عملكرد میوه خشك (619.51 كیلوگرم در هكتار)، عملكرد دانه (410.02 كیلوگرم در هكتار) و نسبت وزن خشك دانه به میوه (66.1%) را داشت. بنابراین با توجه به نتایج بدست‌آمده، استفاده از ورمی‌‌كمپوست همراه با بیوچار در تولید كدوی تخم‌كاغذی قابل توصیه است.

In order to investigate the effect of vermicompost, biochar and mycorrhizal symbiosis on some qualitative and quantitative traits of pumpkin (Cucurbita pepo L.) as a medicinal plant, a split factorial experiment was implemented in the form of randomized complete blocks design with three replications. The study was conducted at the experimental field of Agriculture and Natural Resources Faculty of Islamic Azad University, Karaj Branch, Mahdasht, Iran, in 2016. The factors were characterized as vermicompost in three levels (0, 6 and 12 ton/ha) as the main factor, biochar in three levels (0, 6 and 12 ton/ha) and mycorrhiza in two levels (non inoculation and inoculation) as the sub factors. Results showed that the main effect of factors on the mycorrhizal symbiosis percentage and grain phosphorus content was significant (P˂0.01). Analysis of variance between the interaction effects of vermicompost × biochar were significant on the LAI, dry fruit yield, grain yield and dry weight ratio of grain to fruit (P˂0.01) as well as on the number of lateral stem (P˂0.05). Mean comparison of the interaction effect of vermicompost × biochar showed that the application of 12 (ton/ha) vermicompost along with 12 (ton/ha) biochar resulted in the highest amount of LAI (12.28), number of lateral stem (13.33 number/ plant), dry fruit yield (619.51 kg/ha), grain yield (410.02 kg/ha) and dry weight ratio of grain to fruit (66.17%). Therefore, the use of vermicompost along with biochar is recommended in production of pumpkin.