نقد نشانه معناشناختي داستان شيخ صنعان در منطق الطير عطار (با تكيه بر نظام هاي گفتماني)

Semiology-semantics Criticism of Sheikh of San’an’s Story in Attar of Nishapur’s Manṭiq-uṭ-Ṭayr (The Conference of the Birds) (On the basis of discourse systems)

در نقد نشانه ـ معناشناختي، وارونه نشانه شناسي ساخت گرا، نشانه ها فرصت نشانه پذيري مي يابند و از نشانه هاي معمول، به نشانه هاي نو تبديل مي شوند. گرمس با ايجاد نظام هاي گفتماني منسجم، زمينه اي فراهم ساخت كه با كاربست آن، روايات را تحليل كنيم و دريابيم كه در وضعيت اوليه حكايت، معنا نقصاني دارد كه وجود نظام هاي گفتماني سبب مي شود معناي ناقص، سير تكاملي داشته باشد و در وضعيت ثانويه، به معنايي استعلايي در پايان داستان تبديل شود. داستان شيخ صنعان، در آغاز با نقصان وضعيت مواجه است و شيخ به سبب خوابي كه مي بيند، كنشي مي آفريند و در ادامه، برخي از نظام هاي گفتماني، قابليت بروز مي يابند. در اين مقاله، با بهره گيري از تحليل و نقد محتوا كوشيده شده بيان شود كه عطار بر آن است با استفاده از برنامه اي ازپيش تعيين شده، وضعيت نامساعد اوليه را به وضعيتي مساعد در پايان حكايت تبديل سازد. در بررسي نظام هاي گفتماني، نخستين نظام گفتماني (هوشمند)، گفتمان غالب است؛ بدين معنا كه راوي با بهره گيري از كنش هاي نظام مند، سير تكاملي معنا را در پيش مي گيرد. پس از گفتمان هوشمند، دو گونه تنشي ـ عاطفي و مشيت الهي در خلال داستان ايجاد مي شوند كه به ترتيب در رتبه هاي دوم و سوم جاي مي گيرند.

Semiology-semantics criticism is an instrument for the perception of meaning.In semiology-semantics، contrary to structural semiology، signs have the opportunity to take on new signs.By creating coherent discourse systems، Gremies paved the way for interpreting the narrations، realizing that there is a drawback in the meaning in the initial narration، which needs to develop into a transcendental sense in a secondary stage at the end of the story.The story of Sheikh San’an is one of the narratives that suffers from the drawback of a chaotic state related to Sheikh San’an at the beginning of the story in which، in view of his dream، he takes an inevitable action which leads to the representation of some discourse systems.In the present research، using content analysis، we made an attempt to clarify that Attar Neishaburi has the intension to alter the undesirable initial state into a favourable one at the end of the narration by a pre-set plan.In analysing discourse systems، the first intelligent discourse system is prevailing. This means that the narrator، using systematic speech acts، depicts the evolution of meaning following an intelligent discourse.Two types of tension-emotional and providence- are created through the story، which assume the second and third status، respectively.