در انتظار قانون گرايي: تحليل متنيِ نظريه حاكميت قانون در ايران

Waiting for Law Abiding: A Contextual Analysis of Idea of the Rule of Law in Iran

هدف اين مقاله آن است كه ضمن تبيين ماهيت ميان رشته اي قانون گرايي، با توجه به فرضيه خود (عدم وجود زمينه فرهنگي قانون گرايي در ايران) به بررسي پيمايشي بپردازد. اين مقاله يك تحقيق بنيادي با هدف توصيف و تحليل و به روش تركيبي است كه با ابزار گردآوري، فيش برداري و پرسشنامه محقق شده است. جامعه آماري كل دانشجويان دانشگاه بهشتي بودند كه 400 نفر به روش نمونه گيري خوشه اي يك مرحله اي مورد بررسي قرار گرفتند. يافته هاي نظري نشان داد قانون گرايي با توجه به شاخص نفي رفتار دلبخواهي پديده اي متغير و متني و عامل اصلي غيبت آن در ايران نبود زمينه فرهنگي است. طبق يافته هاي پيمايشي، 74 درصد از نمونه آماري گرايش منفي به قانون داشتند، بيش از 65 درصد نظام حقوقي را مشروع نمي دانستند و 72 درصد به برابري در مقابل قانون باور نداشتند. ميانگين گرايش منفي به قانون 3/8720، عدم اعتقاد به مشروعيت سيستم حقوقي 3/8450 و عدم باور به برابري در مقابل قانون 3/9644 بود. پس از تاييد نرمال بودن داده ها در آزمون «كلموگروف ـ اسميرنف»، از آزمون پارامتريك t تك نمونه اي استفاده شد كه ضمن تاييد فرضيه نشان داد ميانگين گرايش منفي به قانون در حالت رايج در جامعه 10/292، عدم باور به مشروعيت سيستم حقوقي 7/960 و عدم اعتقاد به برابري در مقابل قانون 10/850 مي باشد. بر اين اساس جامعه ما فاقد استعداد فرهنگي مناسب براي طلوع و تداوم پديدار قانون گرايي است.

The aim of this article is، while explaining the interdisciplinary nature of law abiding، with regard to its hypothesis (Lack of cultural background of law abiding in Iran)، to do an empirical research about it. This article In terms of aim is basic،data collection is descriptive - analytic in combination form. Data collction tool is taking notes and researcher made questionnaire. All the population of case study are students of Shahid Beheshti University (SBU)، and 400 students were examined by single-stage cluster sampling. Theoretical results showed the law abiding according to its main index (rejection of the arbitrary behavior) is a variable and contextual phenomenon that lack of cultural prerequisite is the main factor of its absence in iran. According to empirical findings about %74 of the sample have negative attitude towards the law; more than %65 did not believe in the legitimacy of the legal system and about %72 did not believe in the equality before the law. Average of negative attitude towards the law was 3/8720، not believing the legitimacy of the legal system: 3/8450 and not believing the equality before the law: 3/9644. After verifying that the data in the "Kolmogorov-Smirnov" test were normal، one-sample parametric "T" test was used، which while confirming the hypothesis، showed that average of negative attitude towards the law in ordinary conditions of society is 10/292، not believing the legitimacy of the legal system: 7/960 and not believing the equality before the law: 10/850. Accordingly، it is concluded that society lacks cultural capacity for the emergence and persistence of the law abiding.