كليدواژه :
ابوعلي رودباري , عرفان قرن چهارم , عارفان ايراني , آيين جوانمردي
چكيده فارسي :
يكي از عارفان گمنام قرن سوم و اوايل قرن چهارم هجري، ابوعلي رودباري است كه با القابي همچون «حافظ حديث، اديب، فقيه، امام قوم، ائمه و شاعر صوفيان»، در كتب تذكره و انساب از او ياد شده است و مشايخ و بزرگان بسياري چون «ابوعلي كاتب، ابويعقوب نهرجوري و خواجه عبدالله انصاري»، از وي به نيكي ياد كرده، تقوا و اخلاق و دانش و هنر شاعري و حافظه شگرف او را در حفظ احاديث، ستوده اند. با وجود اين، شخصيت، انديشه ها و ميراث تصوف رودباري، بسيار مهجور و ناشناخته مانده و در نوشته هاي معاصر، گاه كوچك ترين اشاره اي به وي و ديدگاه هاي عرفاني و سلوك جوانمردي اش، نشده است. اين در حالي است كه با كمترين تامل در زندگي و سلوك عرفاني ابوعلي و حكايت هاي منقول از وي -بويژه در زمينه فتوت و جوانمردي- به نتايجي شگفت و بديع در زمينه پيوند ميان «تصوف و فتوت» مي رسيم و صفات و اخلاق جوانمردانه رودباري را شايسته تحسين مي يابيم.
در اين مقاله كوشش شده است كه در دو قسمت مجزا(سخنان و رفتار)، براي نخستين بار، انديشه ها و رفتارهاي جوانمردانه رودباري به عنوان «عارفي جوانمرد» بررسي و بيان شود؛ سخنان و رفتارهايي همچون: اركان سه گانه فتوت، اهميت شرم و حيا در سلوك جوانمردانه، رفق و مدارا با درويشان، اهميت سپاس-گزاري، جوانمردانِ پاكباز، گذشت و چشم پوشي از لغزش هاي دوستان و دشمنان، ضيافت ها و مهماني هاي پرهزينه و سرانجام بذل و بخشش بدون قيد و شرط بي منت به فقيران.
چكيده لاتين :
Abu Ali Roodbari is among the least known mystics from beginning of the fourth century (AH). He is more known with titles such as scholar, jurist, Imam, Imam of Sufi, and Sufi poet in biographical studies. A number of great people such as “Abu Ali Kateb, Abu Yaghoob Nahrjuri, and Khajeh Abdollah Ansari have praised his virtue, morality, knowledge, art of memory, and his prodigious memory in memorizing knowledge. Furthermore, the character, beliefs, and Sufi heredity of Roodbari have been unknown and sometimes the slightest attention has been paid to his mystic views and chivalry manners.
While with the slightest reflection on his life and his mystic manners, a careful and meticulous reader discovers wonderful and new consequences in the realm of correlation between chivalry and Sufism and praises his morality.
In this article, an effort has been made to analyze the beliefs and chivalry manners of Roodbari such as “chivalrous mystic” in two separate parts. And behaviors such as triple pillar of generosity, the importance of modesty in conduct of chivalry, tolerance with Dervish, the importance of gratitude and integrity, ignorance over the slip of friends and enemies, costly banquets and parties, giving and unfailing kindness and forgiveness to the poor are stated.
