ارزيابي روند تغييرات پوشش اراضي حوزه آ ب خيز كفتاره با استفاده از روش سنجش از دور

Evaluation of land cover changes in Kaftareh watershed using remote sensing technique

زمينه و هدف: آشكارسازي تغييرات پوشش اراضي، از جمله ابزارهاي موثر براي مديريت منابع طبيعي و ارزيابي تغييرات اكوسيستم به شمار مي آيد. هدف از انجام اين پژوهش، پايش تغييرات پوشش اراضي با استفاده از تصاوير دور سنجي و GIS در حوزه آب خيز كفتاره استان اردبيل مي باشد. روش بررسي: در اين تحقيق، تصاوير ماهواره اي لندست 5 سنجنده TM سال هاي 1366 و 1377 و نيز لندست 8 سنجنده OLI TIRS سال 1393 مورد پردازش و تجزيه و تحليل قرار گرفت. بدين منظور، بعد از انجام تصحيحات اتمسفريك و هندسي، طبقه بندي تصاوير به روش نظارت شده با الگوريتم حداكثر احتمال انجام پذيرفت. سپس، تصاوير هر سال در چهار طبقه كشت ديم، مرتع، كشت آبي، باغ و اراضي باير طبقه بندي شد. از طرفي براي تفكيك بهتر اراضي مرتعي از باير، از شاخص NDVI و براي تفكيك بهتر اراضي مرتعي از كشت ديم، از لايه شيب استفاده گرديد. يافته ها: نتايج نشان داد كه در طول دوره 1393-1366، 68/91 درصد از منطقه تغييري نداشته است و 1970.68 هكتار از اراضي مرتعي تخريب و به اراضي باير، كشت ديم وكشت آبي و باغ تبديل شده است. هم چنين اراضي كشت ديم به ميزان 26 درصد (1808.20 هكتار)، كشت آبي و باغ به ميزان 6/97 درصد (43.54 هكتار) و اراضي باير به ميزان 33/99درصد (100.78 هكتار) نسبت به سطح اوليه خود در منطقه، توسعه يافته است. بحث و نتيجه گيري: بر اساس نتايج به دست آمده از اين پژوهش، استفاده از اطلاعات تكميلي از جمله اطلاعات شيب و شاخص NDVI منطقه در كنار پردازش تصاوير ماهواره اي به روش نظارت شده براي تهيه نقشه هاي پوشش اراضي، موجب افزايش دقت طبقه بندي تصاوير مي گردد.

Background and Objective: Land cover change detection is an effective tool for managing natural resources and evaluating ecosystem changes. The aim of this research is monitoring land cover changes using remotely sensed images and GIS in Kaftareh watershed in Ardabil province. Method: In this investigation، Landsat 5 TM images for years 1987 and 1998 and Landsat 8 OLI-TIRS images for year 2014 were collected and analyzed. For this purpose، atmospheric and radiometric corrections، the images of every year was classified using maximum likelihood supervised classification method. Then، considering study area features، the images were classified into four land cover classes: dry land، range land، irrigated land، garden land and bare land. Moreover، NDVI index was used to differentiate between range land and bare land. Slope layer was used to distinguish between range land and dry land. Findings: According to the results، during the period 1987-2014، 68.91 percent of study area haven’t been changed. 1970.68 hectares of range land were destroyed and changed into bare land، dry land and garden land. Moreover، dry land، irrigated and garden land and bare land were increased 26% (1808.20 hectares)، 6.97% (43.54 hectares) and 33.99% (100.78 hectares)، respectively. Discussion and Conclusion: Additional information such as slope layer and NDVI index in assistant with supervised classification of satellite images can increase the accuracy of image classification to provide land cover maps.