پيوند ويرايش با سه‌ عنصر ترجمه در نظريه نايدا ( مورد پژوهي در ترجمه قرآن كريم )

(The Relation between Editing and Three Elements in Nida's Translation Theory (the Case of Qur'anic Translation

يوجين نايدا (Eugene Nida) از پيشگامان عرصة ترجمه و زبانشناسي است كه در نظريه ترجمه خود در كتاب به سوي علم ترجمه، عناصري را در فرايند ترجمه ذكر كرده‌است كه عبارتند از: «اضافه، حذف و تغيير». اين مقوله‌ها را مي‌توان با فرايند ويرايش در سه سطح ساختاري، محتوايي و فنّي سنجيد. در اين مقاله، نخست شباهت عناصر مذكور در نظرية ترجمة نايدا با انواع ويرايش ذكر مي‌شود و آنگاه اين عناصر مشابه در ترجمه‌هاي قرآن كريم به عنوان يك متن بررسي، و بر اين نكته تأكيد مي‌شود كه ترجمه‌هاي قرآن نيز انواع ويرايش را برمي‌تابند؛ بنابراين، مقالة حاضر دو هدف را دنبال مي‌كند: اوّل اينكه عناصر ويرايش و عناصر ترجمه در نظرية نايدا با يكديگر شباهت و اشتراك دارند. دوم آنكه عناصر مذكور در ترجمه‌هاي قرآن قابل اجراست. براي انجام اين پژوهش، به روش تحليل علمي، عنـاصر نظـريّة نايدا و پيوند آن با انواع ويـرايش در سـه حـوزة 1. اضافة ترجمه‌اي و ويرايشي، 2. حذف ترجمه‌اي و ويرايشي و 3. تغيير ترجمه‌اي و ويرايشي و در پايان، در ترجمه‌هاي قرآن بررسي شده‌است و با ذكر شواهد، برخي از نقص‌هاي ويرايشي در ترجمه‌هاي قرآن كريم نشان داده‌ شده‌است كه خود، ضرورت همكاري مترجم و ويراستار را تأييد مي‌كند، به گونه‌اي كه مترجمان بايد براي تبيين بهتر آيات، يا خود دست به ويرايش بزنند و يا با ويراستار در ارتباط باشند و با ويرايش ترجمه‌هاي خود بر كيفيّت آن‌ها بيفزايند.

Eugene Nida is one of the pioneer theorists of translation and linguistics who in his translation theory, introduced in his book Towards a Science of Translation, has mentioned elements in the translation processcomprising of "addition, deletion, and alteration". These elements can be evaluated by the editing process at three structural, contentual and technical levels. In the present article, first the similarity of the aforementioned elements in Nida's theory with different editing types is pointed out and then those similar elements are analyzed in Qur'anic translations to emphasize that Qur'anic translations also allow for diffident editing types. Therefore, two aims were pursued in this study: first, to show that editing elements and translation elements share similarities in Nida's theory, and secondly these similar elements are applicable to Qur'anic translations. To carry out this scientific analytical study, the elements of Nida's theory and their relations with different types of editions were investigated in Qur'anic translations and in three fields: 1. Additions in translation and editing 2. Deletions in translation and editing 3. Alterations in translation and editing. Finally, some of the editorial defects in the translations of the Holy Qur'an were displayed, that proves the necessity of collaboration between translators and editors so that, for better explication of ayahs, either translators should incorporate editing or consult editors and improve their translation quality through editing