بررسي ويژگي هاي گوهرشناسي فلوريت هاي معدن كمرمهدي طبس و مقايسه آن با معدن قارئاوا در سقز

Gemological characterization of flourite from Kamar Mehdi mine in Tabas and its comparison with Qarava mine in Saqez

كانسارهاي فلئوريت ايران غالباً در آهك ­هاي ترياس تشكيل شده ­اند. از جمله اين كانسارها مي­توان به كانسار فلئوريت كمرمهدي و قارئاوا اشاره كرد. معدن فلوريت كمر­مهدي در جنوب­ غرب شهر طبس و معدن فلوريت قارئاوا در جنوب­ شرق سقز قرار دارد. پس از بازديد­هاي اوليه با توجه به تنوع رنگ و ميزان شفافيت ماده معدني، نمونه­ هاي مناسب جهت تراش انتخاب شدند. رنگ نمونه­هاي انتخابي قارئاوا آبي و نمونه­هاي كمر­مهدي ارغواني و صورتي كم­رنگ به ­همراه سبز كم­رنگ است. نمونه­ هاي هر دو معدن داراي جلاي شيشه ­اي با شدت اسپلندنت، خاصيت فلورسانس و خاصيت نوري از نوع (Aggregate (Agg هستند. هم­چنين ميزان ضريب ­شكست نمونه­ هاي قارئاوا1/42 تا 1/44 و نمونه­ هاي كمرمهدي 1/41تا 1/44 است. درجـه پاكي نـمونه­ هاي كمر­مهدي Highly included) HI) اسـت، در حالي­كه نمونه­ هاي قارئاوا درجه پاكي Sightly included) SI) تا Highly included) HI) دارند. بنابراين فلوريت­ هاي قارئاوا از لحاظ شفافيت و درجه پاكي كيفيت گوهري بالاتري دارند. به واسطه حساسيت اين كاني در برابر حرارت و سختي پايين آن، با آزمايش روش ­هاي متعدد بهترين روش و ابزار براي تراش شناسايي شد. با توجه به بررسي­ هاي انجام شده استفاده از تيغه­ هاي نازك­ بر 0/3 ميلي­ متر در مرحله برش، ديسك ساب 240 جهت ساب، سمباده 360 جهت خش­گيري و سمباده­ هاي 900، 2000 و 5000 جهت صيقل دادن بهترين راهكار در تراش فلوريت­ ها به شيوه فانتزي و كابوشن مي­باشد.

Most of fluorite mines in Iran were formed in the Triassic limestones. The Kamar-Mehdi fluorite mine located in the SE of Tabas and Qarava fluorite mine in SE of Saqqez, respectively. Following the field observation, samples were selected according to the colors and transparency. Samples of Qarava mine is blue and Kamar Mahdi are purple, low pink and low green. Sample luster of the two mines are vitreous with spelendent intensity. All samples from two mines show fluorescence characteristion and aggregate (Agg) optical properties. The reflective index rate of Qarava and Kamar Mahdi samples are 1.43 and 1.42- 1.44, respectively. Kamar-Mehdi clarity grading samples are HI (Highly included), while samples Qarava is clarity grading SI (Sightly included) to HI (Highly included). Also Qarava fluorites are transparency and clarity grading higher gem quality. Because of fluorite sensitivity to heat and its low hardness, several different ways were tested to find the best cutting process and cutting tools. With respect to our lab experiences, using the 0.3 mm cutting blade in the cut step, 240 mesh disk abrasion, 360 mesh polisher to scratch-making and 900, 2000 and 5000 mesh polishers for polishing are the best tools in Cabochon and Fantasy cutting of flourite.