ارزيابي و تحليل روند كيفيت منابع آب زيرزميني دشت عجب شير براي مصارف كشاورزي

Evaluation of Groundwater Quality Trend for Agricultural usage in Ajabshir Plain

با توجه به اهميت منابع آب زيرزميني در تأمين آب شرب و كشاورزي، پايش كيفي و توزيع زماني و مكاني روند تغييرات آن، از مباحث مهم در برنامه‌ريزي و مديريت منابع آب مي­باشد. در اين مطالعه تغييرات روند تغييرات كيفي آب زيرزميني دشت عجبشير با استفاده از اطلاعات 5 حلقه چاه عميق و نيمه عميق و 21 رشته قنات و چشمه براي متغيرهاي SO4، Na، Cl، EC، SAR و TDS در دو ماه خشك (شهريور ماه) و تر (خرداد ماه) در دوره آماري90 -1381 مورد بررسي قرار گرفته و كلاس­بندي كيفيت آب براي مصارف كشاورزي براساس روش ويلكاكس صورت گرفت. براي بررسي تغييرات روند از آزمون ناپارامتري اسپيرمن در سطح 95 درصد، استفاده شد. نتايج پهنه­ بندي و محاسبه تغييرات مساحت در ابتدا و انتها دوره ­ي آماري در دشت نشان داد كه شوري در ماه خشك و مرطوب به ترتيب 4 و 0/5 كيلومتر مربع افزايش يافته و در نتيجه كيفيت منابع آب زيرزميني براي مصارف كشاورزي نامناسب گشته است. نتايج تحليل روند متغيرها براي چاه­هاي عميق و نيمه­ عميق نشان داد كه چاه النجيق با مقدار آمـاره اسـپيرمن براي مـتغير EC برابر مقدار 2/38 روند معني ­داري افزايشي داشته و در چاه دانالو متغير شوري با مقدار آماره اسپيرمن 3/12- روند كاهشي معني­ داري مشاهده گرديد.

Due to importance of groundwater resources for drinking and agricultural water supply, monitoring of quality and analysis of spatial and temporal changes of water quality is an important issue in the programming and management of water resources. In this study groundwater quality trend in Ajabshir plain was evaluated with the Spearman teas for both dry and wet seasons during the 2002-2012 time period . Water quality parameters such as SO4, Na, Cl, EC, SAR, and TDS were analyzed and quality was classified using the Wilcox diagram. The results of this study revealed that the water quality has been declined over the time period and water resources of the plain were mainly classified as inappropriate for agricultural usage. The analysis of variables trend showed a significant positive trend of SAR and EC in the Alenjiq well. Electrical conductivity has a decreasing trend in Danalo and Qobadlo wells which indicates the decreasing of the salinity in these wells. Due to the water quality and quantity decline in the plain during the past decade, watershed management practices are suggested to sustainability of the water resources.