جمع آوري، شناسايي و استفاده سنتي و بومي گياهان دارويي در شهرستان جيرفت

Collection, Identification and Traditional Usage of Medicinal Plants in Jiroft County

مقدمه: از ديرباز تاكنون گياهان داروييِ خودرو يا كاشته شده به عنوان منبع دارويي مهمي مورد استفاده قرار مي گرفته اند. گياه شناسي سنتي روش هاي ارزشمندي را براي يافتن گياهان دارويي جديد و داروهاي گياهي عرضه مي كند. هدف: هدف از اين مطالعه شناسايي گياهان داروييِ مهمي است كه به طور گسترده بوسيله ي ساكنان محلي، در درمان بيماري ها در شهرستان جيرفت مورد استفاده قرار مي گيرند. روش بررسي: شهرستان جيرفت با وسعت 13799 كيلومتر در مركز استان كرمان واقع شده است. در اين بررسي شناسايي و معرفي گياهان اين شهرستان با استفاده از پيمايش هاي صحرايي، اطلاعات مردمي و مطالعات اسنادي، صورت گرفته است. گونه هاي گياهي پس از جمع آوري شناسايي شدند و براي هر گونه ي گياهي نام علمي، نام محلي، شكل زيستي، خاصيت درماني، اندام مورد استفاده و نحوهِ مصرف رايج تدوين شد. نتايج: در مجموع، 147 گونه گياه دارويي متعلق به 132 جنس در 48 خانواده در اين شهرستان تشخيص داده شدند كه از آنها به عنوان درمان بيماري هاي گوارشي، آرام بخش، التيام دهنده ي زخم، مقوي معده، مسكن انواع دردها و التهاب ها و موارد ديگر در طب سنتي استفاده مي شود كه با مديريت و برنامه ريزي دقيق، مي توان آنها را مورد بهره برداري قرار داد. نتيجه گيري: فراواني و استفاده گسترده ازگياهان دارويي، موجب فراهم آمدن زمينه اي براي شناسايي اثرات درماني جديد گياهان منطقه شده است. محدوديت منابع داخلي، توسعه ي طرح هاي اشتغال زايي بر مبناي كشت و توسعه ي گياهان دارويي سازگار با شرايط اكولوژيكي منطقه، مي تواند حداكثر توليد و بهره وري را در پي داشته و راه كاري مناسب براي حفظ اين منابع باشد.

Background: Medicinal plants have been used for thousands of years as an important source of medicinal. Traditional botany offer valuable methods to finding new medicinal plants and herbal medicines. Objective: The aim of this study was to identify the important native medicinal plants used by traditional healers of Jiroft. Methods: The ethno-medicinal data of the plants were collected through field surveys، face-to-face interview with local herbalist and documentary studies. The traditional ethno-medicinal knowledge was recorded and for each species scientific name، local name، life form، therapeutic characteristic، used plant parts were aerial parts. Results: A total of 147 species of medicinal plants belonging to 132 genera in 48 families were recorded. In this study the most frequently used plant was as comforting، healing wounds، stomach tonic، painkiller and anti-inflammation and other use in traditional medicine that they can be exploited with careful planning and management. Conclusion: Prevalence and widespread use of medical herbs provide a context for identification of new treatment characteristics of plants in the region. Limited internal resources، development of employment plans based on cultivation and development of medicinal plants compatible with ecological conditions can lead to maximum productivity and provide a proper way to preserve these resources.