بررسي اثرات كشت مخلوط يونجه با گندميان بر صفات رويشي، عملكرد علوفه و نسبت برابري زمين در شرايط ديم منطقه سيساب خراسان شمالي

Effects of mixed cropping of alfalfa and three grasses species on vegetative traits, forage yield and land equivalency ratio in dryland farming systems of Northern Khorasan

به منظور بررسي اثرات و تعيين مناسبترين تركيب كشت مخلوط يونجه (Medicagosativa) با سه گونه از گندميان شامل Agropyronelongatum و Agropyrondesertrum وFestucaarundinacea ، از نظر صفات رويشي، عملكرد علوفه و نسبت برابري زمين در مقايسه با كشت خالص آنها آزمايشي طي سال هاي 1388 الي 1390 در محل ايستگاه تحقيقات منابع طبيعي سيساب واقع در استان خراسان شمالي انجام شد. آزمايش بصورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل فاكتور اصلي (a= تركيب هاي مختلف نسبت كشت مخلوط گونه ها) در 13 سطح و فاكتور فرعي (b= شيوه كشت شامل كشت مخلوط و كشت يك در ميان) در دو سطح بود. در اين تحقيق صفات رويشي، عملكرد علوفه خشك و سودمندي كشت مخلوط از طريق محاسبه نسبت برابري زمين براي عملكرد علوفه محاسبه شد. نتايج نشان داد كه اثر تيمار نسبت هاي كشت مخلوط يونجه و گندميان روي صفات رويشي معني دار بود. بيشترين نسبت برگ به ساقه گندميان به ميزان 81/66درصد در تيمار يونجه 25% + فستوكا 75% بدست آمد. اثر تيمار روش كشت مخلوط، فقط روي صفت تعداد بوته در متر مربع در گندميان معني دار بود. تعداد بوته گندميان در روش كشت مخلوط بيشتر از كشت يك در ميان بود. اثر تيمار مخلوط يونجه و گندميان روي وزن خشك علوفه گندميان و يونجه، مجموع وزن خشك علوفه و نسبت برابري زمين معني دار بود. بيشترين مقدار توليد علوفه خشك در هكتار از تيمار كاشت مخلوط يونجه 25%+آ.النگاتوم 75% به ميزان 2317 كيلوگرم علوفه خشك در هكتار به دست آمد. بيشترين نسبت برابري زمين (1/53) مربوط به تيمار يونجه 25% + فستوكا 75% در الگوي كشت مخلوط بود كه نشان دهنده 53% بهبود در استفاده از زمين در مقايسه با كشت خالص هر كدام از گونه ها بود.

Production of forage protein is limited in arid and semi-arid environments. Grass-legume intercropping could be a viable option to obtain forage with higher protein content. To study the best composition of mixed cropping of alfalfa (Medicago sativa) and three grass species (Agropyron elongatum، Agropyron desertrum and Festuca arundinacea) on vegetative characteristics and forage yield، a two-year experiment was conducted during 2009 and 2010 in Sisab station of the Natural Resources Research Station of North Khorasan province. The experimental design was a split plot based on randomized complete block design with three replications. The main factors were mix-cropping ratios and sub-factors were two methods of mixed cropping (including mixed and intercropping). Vegetative traits، forage yield، and land equivalency ratio(LER) were determined during the experiment. Data were analyzed by SAS software and means comparisons were made by Duncan's test. Results of analysis of variance showed that the effect of mixed cropping on growth characteristics of alfalfa and grass species was significant. The higher values of the leaf to stem ratio (81.66%) was obtained from mixed cropping of alfalfa 25% + Festuca 75% treatment. The effects of sowing pattern (mixed and row intercropping) on vegetative traits were not significant. The effects of mixed cropping on the yield and LER of both alfalfa and grass forage were significant. The highest amount of dry matter production with average values of 2317 kgh-1 was obtained in mixed cropping of alfalfa 25% + Agropyron elongatum 75%. The highest LER (1.53) was related to the treatment of Festuca 25% + 75% alfalfa in intercropping patterns، representing 53% improvement in land use compared with monocultures of each of species.