تغييرات فصلي بانك بذر خاك گونه هاي گياهي در مراتع ييلاقي سرخ آباد سوادكوه، استان مازندران

Seasonal variation in soil seed bank of summer rangelands at Sorkh-Abad Savadkooh, Mazandaran province

تغييرات ذخيره بذر گونه ها در خاك بر پويايي پوشش گياهي مراتع تاثير گذار است. هدف اين تحقيق تعيين ميزان تغييرات بانك بذر گونه هاي گياهي در طول فصل رويش دربخشي از علفزارهاي ييلاقي دامنه شمالي البرز واقع در مراتع منطقه سرخ آباد در شهرستان سوادكوه، استان مازندران است. بانك بذر در ماه هاي اسفند، ارديبهشت، مرداد و مهر با نمونه گيري از دو عمق خاك (صفر تا 5 و 5 تا 10 سانتي متر) انجام شد. نمونه ها در شرايط طبيعي گلخانه به مدت 11 ماه نگهداري شده و بذرهاي جوانه زده شناسايي شدند. در اين تحقيق 76 گونه گياهي در بانك بذر خاك در طول فصل رويش شناسايي شدند. در همه فصول تعداد بذر در عمق صفر تا 5 سانتي متر به طور معني داري بيشتر از عمق 5 تا 10 سانتي متر بود. بانك بذر در دو فصل تابستان (مرداد) و پاييز (مهر) حداكثر تعداد بذر را داشت. براي بانك بذر 21 گونه گياهي تغييرات معني داري در طول فصل رويش مشاهده شد. براي گونه هاي گياهي Thlaspisp. ، Stellariamedia،Fumariasp.، Poabulbosa،Alyssumsp.، Thlaspihastulatum،Hieraciumsp.، Myosotissilvaticaدر طول فصل رويش بانك بذر روند افزايشي داشته در حالي كه براي گونه هاي Sonchus oleraceus،Cynodon dactyl ،Carex sp.، Potentilla canescence، Digitaria sanguinalis،Taraxacum montanum ، Dactylis glomerata بانك بذر خاك در طول فصل رويش كاهش معني داري را نشان داد. براي برخي گونه هاي ديگر نظير Medicago lupulina،Agropyron repens ،Veronicapersica ، Stachysbyzantine،Tragopogon sp.، Bromus sp. بانك بذر خاك در يك زمان به نقطه اوج رسيده و سپس روند كاهشي داشته است.

Seasonal variation in seed bank impacts vegetation dynamic. The purpose of this study was to determine the changes of soil seed bank during the growing season. This study was carried out in a summer grassland in the northern slopes of Alborz Mountain، SorkhAbad، Savadkoh in Mazandaran province، Iran. Sampling was done in March، May، August and October 2010 from two soil depths (0-5 and 5-10 cm). Seed bank composition and size were determined by seed germination of soil samples in glasshouse for 11 months. In this study، 76 species were identified in the soil seed bank during the growing season. In all months، seed density was greater in the upper soil layer than that in lower soil depth. The seed bank in summer (August) and autumn (October) had the maximum seed density. Significant temporal changes were found in the seed bank of 21 species. The seed bank of Thlaspi sp. ، Stellaria media، Fumaria sp.، Poa bulbosa، Alyssum sp.، Thlaspi hastulatum، Hieracium sp. and Myosotis silvatica significantly increased during growing season while a significant reduction was found in the seed bank of Sonchus oleraceus، Cynodon dactylon، Carex sp.، Potentilla canescense، Digitaria sanguinalis، Taraxacum montanum، and Dactylis glomerata.For some species such as Medicago lupulina، Agropyron repens، Veronica persica، Stachys byzantine، Tragopogon sp.، and Bromus sp. soil seed banks showed a peak and then significantly declined.