اثر شدت هاي مختلف برداشت بر توليد و ساير خصوصيات گونه Bromus tomentellus Boiss در مراتع گون بان هرسين استان كرمانشاه

Effects of different harvesting intensities on forage production and other characteristics of Bromus tomentellus Boiss. in Gavanban Rangelands of Kermanshah Province

مراتع نيمي از سرزمين ايران را مي پوشانند كه از ويژگي هاي اكولوژيكي منحصر به فردي برخوردار هستند. شناخت اين ويژگي ها، نياز اساسي هرنوع مديريتي در اين عرصه هاست. در اين راستا پژوهش حاضر به منظور بررسي شدت هاي مختلف چراي دام بر روي ويژگي هاي رويشي و زايشي گونه كليدي Bromustomentellus به مدت چهار سال در منطقه گون بان هرسين واقع در استان كرمانشاه به اجرا درآمد. ابتدا يك منطقه مناسب و كليدي به مساحت يك هكتار انتخاب و حصاركشي و قرق گرديد. در اين بررسي از روش تقليد چرا ( (simulationاستفاده گرديد. سه شدت برداشت 25 درصد، 50 درصد و 75 درصد با حالت بدون برداشت (شاهد) به عنوان تيمارهاي آزمايش بر روي گونه فوقمورد مقايسه قرار گرفت. در هر تيمار 40 پايه از گونه انتخاب شد. تاثير بهره برداري بر خصوصيات فنولوژيكي مانند ارتفاع، تعداد ساقه هاي گلدهي، بنيه و شادابي، سطح يقه، توليد علوفه و ساير خصوصيات مورد بررسي قرار گرفت. نتايج با استفاده از تجزيه واريانس مركب با پايه طرح كاملاً تصادفي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه توليد گونه Bromustomentellus در اثر برداشت هاي مختلف از نظر آماري معني دار نبوده و در مرتع مورد مطالعه تا 75% حد بهره برداري مجاز دارد ولي صفات مرفولوژيك را در بعضي موارد تحت تاثيرخود قرار داده است. به اين شرح كه برداشت باعث كاهش تعداد ساقه هاي گلدهي و افزايش نسبي قطر يقه شد. همين طور تاثير چنداني بر روي ارتفاع و شادابي گونه نداشت يا به عبارت ديگر برداشت قدرت باززايي گونه را كاهش داد (به علت كاهش تعداد ساقه گلدهي). اما شدت برداشت 75% باعث افزايش سطح يقه گياه شده است.

Rangelands cover about half of Iran’s territory with unique ecological characteristics. Understanding these characteristics is an essential need for any management in these arenas. In this regard، the present study was carried out to evaluate the intensity of grazing on vegetative and reproductive characteristics of Bromus tomentellus، as a key species in the rangelands of Gavanban in Kermanshah province during four years. At first، a reference area of one hectare was selected and fenced. Simulation method was used in this study. Treatments included four harvesting intensities of 25، 50 and 75% and control on Bromus tomentellus. In each treatment، 40 individuals of species were selected. The effect of exploitation on phenological characteristics such as height، number of flowering stems، vigor، vitality، collar area، forage production and other characteristics were evaluated. All data were analyzed using combined analysis of variance in a completely randomized design. Results showed that production of Bromus tomentellus did not differ statistically in response to different harvesting intensities، and up to 75 percent of the species could be harvested; however، in some cases، morphological traits were affected، leading to decreased number of flowering stems، and increased collar diameter over the years. Also، it did not have any significant effect on height and vitality. In other words، the regeneration of species harvested decreased (due to reduction in the number of flowering stems). However، 75% harvesting intensity caused increased collar area.