ارزيابي شاخص هاي انرژي، اقتصادي و زيست محيطي در توليد گندم ديم و آبي (مطالعه موردي: استان لرستان)

Assessment of the energy, economic and environmental indices of rainfed and irrigated wheat production (case study: Lorestan province

بخش كشاورزي از مهم ترين بخش هاي تاثيرگذار بر محيط زيست است. بررسي و مديريت اثرات زيست محيطي با روش ارزيابي چرخه ي زندگي (LCA) مي تواند به عنوان يكي از عوامل دستيابي به توليد پايدار محصولات كشاورزي مدنظر قرار گيرد. هدف از اين مطالعه ارزيابي چرخه ي زندگي انرژي، اقتصادي و زيست محيطي توليد گندم در استان لرستان در سال زراعي 93-94 مي باشد. بدين منظور توليد گندم در قالب چرخه ي زندگي از مراحل استخراج مواد اوليه تا تحويل محصول به سيلو، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان انرژي نهاده با 12/64 گيگا ژول در هكتار به نيتروژن مصرفي از كودهاي شيميايي تعلق دارد و نيز سهم انرژي تجديد ناپذير نسبت به انرژي تجديد پذير به ميزان قابل توجهي بيش تر است. شاخص هاي انرژي و اقتصادي محصول محاسبه گرديد. سود خالص اقتصادي 59/16 ميليون ريال بر هكتار و نسبت سود به هزينه 2/58 در يك سال زراعي برآورد شد و اين وضعيت مطلوبي از لحاظ اقتصادي براي منطقه مي باشد. نتايج حاصل از ارزيابي تاثيرات زيست محيطي محصول موردمطالعه نشان داد كه بيش ترين بارهاي محيطي ناشي از مصرف كود هاي شيميايي به خصوص نيتروژن و فسفات، كود دامي و الكتريسيته بوده است. مزارع ديم نسبت به مزارع آبي در سطح پايين تري از نظر مصرف انرژي قرار دارد اما نتايج نشان داد كه اثرات زيست محيطي بيشتري به ازاي هر تن محصول توليدي ايجاد مي كنند كه عمده ي انتشارات در اثر توليد و مصرف كود مي باشد.

The aim of this study is Life Cycle Assessment of wheat production from energy، economic and environmental perspectives. The study was conducted in Lorestan province in 2014/2015 production year. For this purpose، the production of wheat in the form of life cycle assessment of raw material extraction stage to delivery to the silo has been studied. The results indicated that nitrogen chemical fertilizer had the highest contribution (12.64 GJ ha-1) in total energy consumption and the portion of non-renewable energy was significantly higher than renewable energy share. Economic net return was estimated as 1815.45 $/ha annually. Also، benefit to cost ratio was 2.58، indicating economically appropriate condition of wheat production for the study area. Evaluation of environmental effects showed that the consumption of fertilizers، particularly nitrogen and phosphate، manure and electricity have greatest environmental loads، respectively.