تاثير شناخت «بدن» در نفس شناسي ابن سينا (بررسي هشت مسئله از علم النفس سينوي)

(The Knowledge of Body in Avicenna's Psychology (A Study of Eight Problems in his Psychology

از منظر حكمت، وجود انساني حاصل پيوندي عميق ميان نفس و بدن است و اين دو، در كنار يكديگر هويت انسان را رقم مي زنند. در دوگانه نفس و بدن، نفس جايگاهي به مراتب رفيع تر به خود اختصاص داده و عموم حكماي مسلمان ازجمله ابن سينا در مباحث انسان شناختي خود كوشيده اند تا «نفس» را به عنوان اساس و شالوده وجود انسان مورد شناسايي قرار دهند و جايگاه آن را در منظومه هستي شناسي خويش، تبيين كنند. پرسش اصلي اين پژوهش اين است كه آيا «بدن» و شناخت آثار و احوال آن، در شناخت انسان و ترسيم هويت او به اندازه «نفس» شايسته توجه و اهتمام است و آيا در انسان شناسي فيلسوفي چون ابن سينا مي توان بابي مبتني بر اهميت تبيين مسائل مرتبط با «بدن» گشود؟ پاسخ اجمالي به اين پرسش، اين است كه در نگرش طبيعي و فلسفي ابن سينا، بدون شناخت بدن انسان و خصوصيات آن، شناخت نفس، امري ناممكن مي نمايد و مباحثي چون تعريف نفس، اثبات وجود نفس، جوهريت و تجرد نفس، مغايرت نفس و بدن، ادراك نفس و اثبات روح بخاري، به مدد شناخت ماده بدني و از طريق تبيين ويژگي هاي بدن امكان پذير است.

Human existence from the view of philosophy is a connection between self and body، and both of them build human identity. The place of the self is upper than the place of the body. So the majority of Muslim sages like Avicenna tried to introduce the self as the basis of human being in their anthropological topics and attempted to explain it in their ontological system. The main question of this article is: How much it deserves to pay attention to the knowledge of body and its effects in order to know the self from the view of Avicenna? The brief answer is that the knowledge of self is impossible without knowing body and its specifications in Avicenna's medical and philosophical views. The claim of this article is that many topics are related to the knowledge of body and its’ characteristics such as the introduction of self، proving the existence of self، self-immateriality، its substantive being، the difference between self and body، self cognition and proving vaporous spirit.