سنجش و ارزيابي ميزان تاب آوري در محلات شهري و بررسي عوامل موثر بر آن؛ (مورد پژوهي: محله فرحزاد تهران)

Measuring and Evaluating the Level of Resilience in Urban Neighborhoods and Studying the Influencing Factors (Case Study: Farahzad Neighborhood of Tehran

تاب آوري در برابر زلزله يكي از مفاهيم بسيار مهم نظري وكاربردي در مديريت بحران ميباشد. طي چند دهه گذشته رشد شتابان شهري (بويژه در كشورهاي در حال توسعه ) موجب شده كه آسيب پذيري آن ها در برابر بحران ها با منشاء انساني و طبيعي بيش از پيش گردد. لذا تاب آور نمودن جوامع شهري داراي اهميت خاصي ميباشد. بر اين اساس ، پژوهش حاضر به دنبال سنجش و ارزيابي تاب آوري محله فرحزاد در چهار بعد كالبدي - محيطي، اقتصادي، اجتماعي و مديريت -نهادي است . روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي – تحليلي است . جهت سنجش ميزان آسيب پذيري بخش مركزي از لحاظ كالبدي از نظر 14 كارشناسان براساس مدل سلسله مراتبي AHP استفاده شده است . نتايج پژوهش گوياي آن است كه آسيب پذيري بالاي كالبدي محله فرحزاد است ؛ به طوري كه حدود 53 درصد بناها در رده آسيب پذيري زياد و 10 درصد در رده آسيب پذيري خيلي زياد قرار گرفته اند. همچنين تحليل پرسشنامه گوياي سطح پايين تاب آوري در محله مورد پژوهش است . نتايج رگرسيون نشان ميدهد كه در محله فرحزاد شاخص هاي مديريت – نهادي، اجتماعي، اقتصادي و محيطي به ترتيب بر تاب آوري موثر مي باشند.

Earthquake resilience is one of the most important theoretical and practical concepts in crisis management. Over the past few decades, urban rapid growth (especially in developing countries) has made vulnerability to humanand- human-induced crises more aggressive. Therefore, resiliency of urban communities is of particular importance. Accordingly, the present study seeks to measure and assess the resilience of the Farahzad neighborhood in four dimensions of physical, environmental, economic, social and managerial management. The research method is descriptive-analytic. In order to measure the vulnerability of the central part, the physical aspect of 14 experts has been used based on the AHP hierarchical model. The results of this study indicate that the physical damage of the Farahzad neighborhood is so high that about 53% of the buildings are highly vulnerable and 10% are highly vulnerable. Also, analysis of questionnaire indicates low level of resiliency in the studied area. The results of regression show that in the Farahzad neighborhood, institutional, social, economic and environmental indicators are effective on resiliency.