بررسي مكاتب جغرافيايي در جهان اسلام

Investigation of Geographical Schools in Muslim World

علم جغرافيا با اصطلاح صوره الارض و قطع الارض به معناي پيمايش سرزمين وارد دين اسلام شد و عواملي چون دستور اسلام به علم آموزي، مضامين جغرافيايي قرآن كريم، مسيرهاي سفر حجم و فتوحات گسترده مسلمان موجب پيگيري آن شد هدف محقق در اين مقاله بررسي دو مكتب مهم جغرافيايي در جهان اسلام كه تحت تاثير مكاتب جغرافيايي هندي و ايرانشهري مي باشد كه عبارتند از: 1- مكتب عراقي (با ديدگاه مركز جهان بيني بغداد)، 2- مكتب بلخ با توجه به محوريت مكه و جهان اسلام، مكتب بلخي برخلاف مكتب عراقي به جهان اسلامف بيشتر توجه دارد تا جايي كه پيروان مكتب بلخيف مكه را مركز عالم مي دانند وجغرافياي آنها جغرافياي مذهبي است. مكتب بلخي جغرافيايي، مبتني بر داده هاي اسلامي به اضافه نگاه علمي تر داشته است، ولي در مكتب عراقي، جغرافيايي گسترده تر وجامع تر داشته است.

The geography was entered in Islam with the term “ غٛضٜ الاضؼ ٚ لكغ الاضؼ ” means “Land Passage” and some factors caused to follow it including the command of Islam for learning, geographic terms of Holy Quran, the pilgrimage routes of Hajj and the wider conquests of Muslims. The purpose of the researcher in this study is to investigate two important geographic schools in Muslim world affected by Hindi and Iranshahri geographic schools such as: 1- Iraqi school (with the sight of the center of worldwide of Baghdad) 2- Balkh school (with regard to the centrality of Mecca and Muslim world). Balkh school, unlike Iraqi school, has more attention to Muslim world as far as the followers of Balkh school know Mecca the center of the world and its geography is the religious geography. The geographical Balkh school is based on Islamic data with more scientific sight, but in Iraqi school, there is the broader and more comprehensive geography.