بررسي نقش شريعت در معنويت ديني از منظر ملاصدرا

A Study of the Role of Sharia in Religious Spirituality from Mulla Sadra's Perspective

معنويت نمي تواند محملي براي شريعت گريزي باشد. لازمه دين داري شريعت محوري است. از سوي ديگر دين در درون خود، معنويت را نيز به دنبال دارد. بنابراين لازمه معنويت ديني گام نهادن در وادي شريعت است. اگر چه معنويت امري تشكيكي است؛ اما معنويت بدون پذيرش شريعت الهي بي معناست. امروزه برخي به عدم اين تلازم نظر داده و از معنويت منهاي دين و معنويت هاي شريعت گريز سخن مي گويند. اگر چه برخي از مولفه ها و لوازم معنويت در بعد سطحي، بدون شريعت هم امكان پذير است؛ اما بي شريعت هرگز نمي توان در سطوح مياني و بالايي معنويت گام نهاد. ملاصدرا از جمله حكمايي است كه طريق معنوي را منهاي شريعت نپذيرفته و با تحليل فلسفي به اثبات معنويت شريعت گرا مي پردازد؛ مسالك معنوي كه ادعاي مفر از شريعت گريزي دارند را تخطئه مي كند و آن را غير معقول مي خواند. عبادت و التزام به تكاليف شرعي را شرط ورود به سعادت و كمال آدمي معرفي كرده و از ضرورت عبادات و مناسك شرعي در آثار خود سخن مي گويد. در اين تحقيق با روش توصيفي و تحليلي ديدگاه صدرا را درباره نقش شريعت در معنويت ديني بيان داشته و به نقد كج روان در حوزه معنويت هاي جديد كه ادعاي معنويت منهاي شريعت دارند، خواهيم پرداخت.

Spirituality can not be considered as an excuse for leaving religious law. Being faithful to shari'ah is essential for religiousness. On the other hand، religion itself is characterised with a kind of spirituality. Therefore، it would be essential for those of religious spirituality to follow Sharia. Although spirituality is a gradually realizing state، regardless of shari'ah، it would be meaningless. Today، some have viewed spirituality as something absolutely separated from religion. While though some components and requirements of spirituality may be attainable without religion، attaing middle and high levels of spirituality is not possible without shari'ah. Mulla Sadra is counted among of those philosophers rejecting the sparation and argued for religion-based spirituality; he opposes those viewing spirituality as something lacking any relation to religion. In this way، he has supported religious duties as an essential ground for spiritual grouth and happiness and emphasized on religious worships. In this study، using descriptive and analytical method، the author has examined Sadra's viewpoint about the role of Shari'ah in religious spirituality and criticised the opposite view.