بررسي متغيرهاي فردي موثر بر رضايت مندي شهروندان از كيفيت محيط زندگي(مطالعه موردي: مقايسه مراكز تجاري - تاريخي كلان شهرهاي اصفهان و تبريز)

Assessment of individual variables which influence the citizens’ satisfaction of quality of living environment(Case Study: Comparison of business and historical centers in Isfahan and Tabriz metropolises

مقاله حاضر با هدف بررسي متغيرهاي مؤثر بر رضايت مندي شهروندان از كيفيت محيط زندگي در مراكز تجاري- تاريخي كلانشهرها از ديدگاه ساكنين آن با نمونه موردي كلانشهرهاي اصفهان و تبريز، به دنبال تبيين علمي تر و نگاه كارشناسانه تر بر عوامل كيفيت محيط مي باشد. بر اين اساس با توجه به مطالعه ادبيات نظري مربوط به كيفيت محيط، چارچوب مفهومي متشكل از عوامل شانزده گانه، براي بررسي تدوين و مباني تحقيق و تحليل قرار گرفته است. نوع پژوهش، از نظر هدف كاربردي و توسعه اي، از لحاظ روش انجام تحقيق، توصيفي- تحليلي مي باشد. ويژگي هاي سن، جنس، سطح تحصيلات، رضايت اقتصادي و وضعيت سلامت به عنوان ويژگي هاي فردي و مستقل در اين راستا شناسايي شده اند، تا تأثيرشان بر رضايتمندي از كيفيت محيط زندگي و هريك از عوامل شانزده گانه آن به عنوان متغيرهاي وابسته مورد تحليل قرار گيرد. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران با در نظر گرفتن فرضيه حداكثر ناهمگني، براي مجموع دو محدوده مورد نظر 768 محاسبه شد. به منظور تحليل داده‌ها، روش‌هاي آماري نظير توزيع فراواني، آزمون تك نمونه اي T، ضريب همبستگي اسپيرمن، في و كرامر به كار رفت كه بدين منظور از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نتايج نشان مي دهد كه ميزان رضايت شهروندان از كيفيت محيط در حد مطلوبي قرار ندارد. در ارتباط با ميزان آزمون T تك نمونه اي در هر دو محدوده مورد بحث، تفاوت بگونه اي مي باشد كه حتي مي توان از در نظر گرفتن اختلاف مقدار محاسبه شده 0/01 نيز صرف نظر كرد. به هر حال با توجه به تفاوت هاي جغرافيايي و فرهنگي نسبي بين ساكنين مركز تجاري- تاريخي دو كلانشهر اصفهان و تبريز، علت اين موضوع را مي توان در تفاوت هاي فردي وابسته به صفات اجتماعي- اقتصادي بررسي كرد. نتايج اين بررسي ها نشان مي دهد كه متغير جنسيت و رضايت مالي شهروندان ساكن در مراكز تجاري - تاريخي در ادراك محيط آنان موثر است كه در دو جامعه مورد اشاره مورد آزمون قرار گرفته و تأييد مي شود. تأثير ميزان تحصيلات در ادراك محيطي ساكنين تنها در كلانشهر تبريز تأييد مي شود.

The objective of this study is to evaluate citizens’ satisfaction of the quality of living environment in business and historical centers of metropolises from their view, sampling from Isfahan and Tabriz metropolises, to explain the effective factors on quality of life scientifically and professionally. Accordingly, regarding to the theoretical literature related to quality of environment, conceptual framework consisting of sixteen factors, has been done to review the editing and foundations of the research have been analyzed. Type of study, is applied and developmental in terms of objective of research and is descriptive–analytical in terms of method approach. Features such as age, gender, educational level, economic satisfaction and health status are identified as individual and independent variables in order to analysis satisfaction of quality of living environment and each of the sixteen factors are as dependent variables. The sample size using Cochran's formula considering the maximum heterogeneity hypothesis stating for both desired areas was calculated 768 people. In order to analyze data statistical methods such as frequency distribution, single sample T-test, Spearman, Phi and Cramer correlation coefficient were used, and for doing all of this statistical calculation the SPSS software was used. The results show which citizens’ satisfaction of their quality of environment is undesirable. For the single sample T-test, in both studied areas, the difference is in a way that is possible to ignore the calculated value difference (0/01).Nevertheless, considering the relative geographical and cultural differences between residents of Isfahan and Tabriz metropolises, there are individual differences related to social and economic attributes. The study results showed which the gender variable and financial satisfaction of business and historical centers’ residents affects their perception of their living environment. The influence of educational level on perception of the environment is approved only in Tabriz metropolis.