اثربخشي آموزش مهارت هاي شناختي و فراشناختي بر تفكر انتقادي دانش آموزان تيزهوش و عادي

Effectiveness of cognitive and metacognitive teaching skills in critical thoughts in intelligent and normal students

پرورش مهارت هاي فكري و ذهني فراگيران همواره به عنوان يكي از مهم ترين اهداف پرورشي در محافل آموزشي جهان مدنظر قرار گرفته است . نگراني در مورد ضعف و نقص تفكر انتقادي در دانش آموزان خاص يك كشور يا منطقه نيست بلكه تمام سيستم هاي آموزشي دنيا را در بر گرفته است . پژوهش حاضر با هدف اثر بخشي آموزش راهبردهاي شناختي و فراشناختي بر تفكر انتقادي دانش آموزان تيزهوش و عادي انجام شده است . به اين منظور نمونه اي شامل 60 نفر از دانش آموزان تيزهوش و عادي پايه هفتم (متوسطه دوره اول ) منطقه 2 شهر تهران از طريق نمونه گيري تصادفي خوشه اي انتخاب شدند و در 2 گروه آزمايش و كنترل قرار گرفتند. آزمودني هاي گروه آزمايش طي 8 جلسه ي 90 دقيقه اي، آموزش راهبردهاي شناختي و فراشناختي را دريافت نمودند و تمرين هاي مربوطه را انجام دادند و گروه كنترل اين آموزش ها را دريافت نكردند. طرح تحقيق مورد استفاده در اين پژوهش ، طرح آزمايشي پيش آزمون و پس آزمون با گروه كنترل بود. ميزان تفكرانتقادي آزمودني ها با پرسشنامه تفكرانتقادي (كاليفرنيا) قبل و بعد از آموزش اندازه گيري شد. براي تجزيه و تحليل داده ها از مقايسه ميانگين دو گروه و روش آماري تحليل كوواريانس استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه آموزش راهبردهاي شناختي و فراشناختي يعني راهبردهاي برنامه ريزي، كنترل ونظارت ، خودنظم دهي نظارت مداوم ، مي تواند موجب افزايش تفكر انتقادي در گروه آزمايش باشد و دانش آموزان دختر تيزهوش بيش از دانش آموزان دختر عادي از اين آموزش تاثير گرفته اند.

This study is done to study the effectiveness of cognitive and metacognitive strategies on critical thinking of gifted and ordinary students. For this purpose, a sample of 60 gifted and ordinary students in Tehran were selected randomly as a sample and divided into 2 groups: experimental and control. Experimental group, received training cognitive and metacognitive strategies for 8 sessions of 90 minutes, practices were carried out and the control group did not receive this training.The research used in this survey, was experimental pretest-posttest scheme coordinated with control group. The critical thinking of subjects was measured by critical thinking questionnaire (California) beforeand after training. For data analysis, comparing the mean of two methods was used by covariance analysis. The results showed that cognitive and metacognitive strategies including, strategies of planning, control and monitoring, continuous monitoring of selfregulation, can enhance critical thinking students in the experimental group and this training could influenced intelligent students more than ordinary students.