بررسي نسبت ميان هرمنوتيك حقوقي و آراي تفسيري شوراي نگهبان

A Study of the Relationship between Legal Hermeneutics and the Interpretive Judgements of the Guardian Council

هرمنوتيك فن فهم و دانش تفسير است. چرخش‌هاي بنيادين در جهت‌گيري‌هاي هرمنوتيكي سبب شده است تا نتوان تعريف جامعي براي آن در نظر گرفت. به طور كلي هرمنوتيك داراي سه رويكرد خاص‌، عام و فلسفي است. هرمنوتيك عام يا كلاسيك براي متن معناي ثابت قائل است و در پي كشف مراد مؤلف است، اما در منظومۀ هرمنوتيك فلسفي، متن لزوماً معناي ثابتي ندارد، زيرا داراي فهم‌هاي حقيقي نامحدودي است كه هيچ‌كدام بر ديگري برتري ندارد. هرمنوتيك كلاسيك ارتباط نزديكي با مبحث الفاظ در اصول فقه دارد. برعكس، مباني فكري هرمنوتيك فلسفي با عقايد علماي اسلام داراي تعارضات فراواني است. هرمنوتيك دانش درك و فهم متوني است كه برحسب طبيعت موضوع خود تفسيرپذيرند. قوانين نيز به دليل ابهام، نقص و سكوت قانون‌گذار به تفسير نياز دارند. بنابراين، تفسير متون حقوقي شاخه‌اي از مباحث هرمنوتيك است كه ذيل هرمنوتيك حقوقي از آن بحث مي‌شود. قانون اساسي نيز از اين امر مستثنا نيست. تفسير قانون اساسي ذيل اصل 98 كار ويژۀ شوراي نگهبان است. شوراي نگهبان مرجعي قانوني با گرايش‌هاي فقهي- حقوقي است كه در مقام تفسير قانون اساسي با استفاده از دانش اصول فقه شيعي در پي كشف ارادۀ قانون‌گذار است. لذا آن دسته از گرايش‌هاي هرمنوتيكي كه به معناي ثابت متن معتقدند قابل ارزيابي با آراي تفسيري شوراي نگهبان‌اند، اما هرمنوتيك فلسفي كه به فهم قابل تغيير از متن اعتقاد دارد، جايي در نظريات تفسيري شوراي نگهبان ندارد.

Hermeneutics is the art of comprehension and the science of interpretation. Fundamental changes toward hermeneutical have prevented from a creation of comprehensive definition for hermeneutics. Basically, approaches toward hermeneutics is a threefold: specific, general and philosophical. The classic or general hermeneutics presumes a fixed meaning for the text and tries to find out the intention of the writer. However, in the philosophical hermeneutics, the text does not necessarily refer to a fixed meaning. This is due to the unlimited real meanings of one text, none of which has priority over the others. The classic hermeneutics has a close relationship with the topic of Terms (Alfaaz) in the principles of Islamic Jurisprudence (Figh’). On the other hand, the theoretical foundations of the philosophical hermeneutics are mostly inconsistent with the opinions of the Islamic scholars. Hermeneutics is the science of understanding the texts which are interpretable according to the nature of their subject matter. The laws are also in need of being interpreted in case of their ambiguity, deficiency or silence of the legislator. Hence, interpretation of the legal texts is considered as a branch of hermeneutics named as legal hermeneutics. The Constitution is not­ exceptional; its interpretation is specifically assigned to the Guardian Council. The Guardian Council is a legal authority with legal-jurisprudential tendencies that in its capacity as the interpreter of the Constitution, tries to discover the legislator’s intention through the principles of Shia Jurisprudence. Therefore, only those hermeneutical tendencies that believe in a fixed meaning of the text can be evaluated by the interpretive judgments of the Guardian Council; the philosophical hermeneutics which is based on a changeable understanding of a text cannot be implemented in the Council’s interpretive judgments.