اصول حقوق بشردوستانه از ديدگاه امام خميني (ره)

Principles of International Humanitarian Law from Imam Khomeini’s Viewpoint

يكي از موضوعات بسيار مهم چند دهۀ اخير در عرصۀ بين‌المللي، حقوق بشردوستانه است. هدف حقوق بشردوستانه حمايت از افراد بشر در زمان جنگ و ايجاد محدوديت در استفاده از برخي ابزارها و روش‌ها در جنگ است. در واقع، حقوق بشردوستانه به اصولي اشاره دارد تا در جنگ‌ها اقدامات غيرانساني محدود شوند. امام خميني (ره) كه فرماندهي هشت سال جنگ را بر عهده داشته‌اند، بر مبناي احكام و مقررات اسلام، به‌شدت به اين قواعد و مقررات پايبند بودند و با وجود نقض اين دسته از مقررات از سوي ارتش بعثي عراق، هرگز اجازه ندادند رزمندگان اسلام آن را ناديده بگيرند. پژوهش حاضر به شيوۀ توصيفي- تحليلي و با هدف تبيين ديدگاه امام خميني (ره) راجع به حقوق بشردوستانه، به اين پرسش اساسي پاسخ خواهد داد كه اصول اساسي حقوق بشردوستانه از ديدگاه ايشان شامل چه مواردي مي‌شود؟ نتيجۀ كلي كه از اين پژوهش حاصل شد نشان مي‌دهد كه رعايت رفتار انساني، نفي اعتدا در درگيري‌هاي مسلحانه، تفكيك بين افراد نظامي و غيرنظامي، محدوديت در كاربرد تسليحات، رعايت تناسب و ضرورت در اقدامات نظامي، محبت و مهرباني با اسيران جنگي و حفاظت از محيط‌زيست به‌ منزلۀ مهم‌ترين اصول حقوق بشردوستانه در انديشۀ امام خميني (ره) مورد توجه بوده است.

One of the most important issues in the international scene in recent decades has been humanitarian law. The purpose of humanitarian law is to protect human beings in armed conflicts and limiting the use of certain warfare and methods during a war. In fact, humanitarian law deals with principles principles which limits inhuman behavior during a war. Imam Khomeini who was the chief commander of the eight year war, strictly adhered to these rules and regulations based on Islamic laws and regulations. In spite of violating such regulations by the Iraqi army, he never allowed infringement of those laws. In this contribution, by using analytical - descriptive method, I have tried to explain Imam Khomeini’s views on humanitarian law. At the end, the conclusion indicates that human behavior, denial of raid and ambush in armed conflicts, the distinction between military personnel and civilians, restrictions on the use of weapons, proportionality and necessity of military action, love and kindness to prisoners of war and protection of environment have been considered as the most important principles of humanitarian law in Imam Khomeini’s thoughts.