برهم‌كنش تنش خشكي انتهاي فصل و كاربرد برگي اسموليت‌ها بر روي عملكرد و اجزاي عملكرد بابونه آلماني (Chamomilla recutita L.)

Interaction of late season drought stress and foliar application of osmolytes on the yield and yield components of German chamomile (Chamomilla recutita L.)

به‌منظور بررسی تأثیر كاربرد برگی اسمولیت‌ها بر عملكرد كمّی و كیفی بابونه آلمانی در شرایط خشكی، آزمایشی به‌صورت كرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی در مزرعه مركز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد با سه تكرار اجرا شد. تیمارها شامل آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح ](آبیاری پس از 50 (بدون تنش)، 100 (تنش متوسط) و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتك تبخیر (تنش شدید)[ و محلول‌پاشی به‌عنوان عامل فرعی در هفت سطح ](عدم محلول‌پاشی (NS)، محلول‌پاشی با آب مقطر (W)، متیل جاسمونات (75 میكرومولار= MJ)، سالیسیلیك اسید (2 میلی‌مولار= SA)، هیومیك اسید (2.5 لیتر در هزار= HA)، گلایسین بتائین (5 میلی‌مولار= GB) و گاماآمینوبوتیریك اسید (50 میلی‌مولار= GABA)[ بود. هدایت الكتریكی آب آبیاری 4.8 دسی‌زیمنس بر متر بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد كه GABA توأم با تنش شدید بیشترین عملكرد اسانس (3.07 كیلوگرم در هكتار) را به خود اختصاص داد. در گیاهان تیمار شده با GABA در تنش شدید شاخص برداشت اسانس به‌ترتیب افزایش 60 و 58 درصدی نسبت به گیاهان تیمار شده با W و NS نشان داد. بیشترین و كمترین شاخص برداشت كاپیتول با 81/70% و 23/28% به‌ترتیب از تركیب تیماری GB و بدون تنش و W همراه با تنش شدید بدست آمد. SA، GB و GABA باعث افزایش عملكرد كاپیتول در تنش شدید در مقایسه با تنش متوسط شدند. تنش شدید باعث افزایش معنی‌دار محتوای اسانس از 0.66% به 1.13%، كاهش 35 درصدی شاخص برداشت بذر نسبت به تیمار شاهد و كاهش معنی‌دار عملكرد بیوماس نسبت به تنش متوسط شد. MJ و SA در مقایسه با NS، عملكرد بذر را در تنش متوسط افزایش دادند.

In order to evaluate the effects of foliar application of osmolytes on the quantitative and qualitative yield of German chamomile (Chamomilla recutita L.) in drought stress conditions, a split-plot experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications at Research Center of Medicinal Plants, Shahed University. The treatments included irrigation as the main factor in three levels [(irrigation after 50 (without stress), 100 (moderate stress) and 150 mm evaporation from the class A pan (severe stress)] and foliar application of osmolytes as sub-plots in seven levels [(without Spraying (NS), distilled water (W), methyl jasmonate (MJ= 75mM), salicylic acid (SA= 2mM), humic acid (HA= 2.5lit/1000), glycine betaine (GB= 5mM), and g- aminobutyric acid (GABA= 50mM). The electrical conductivity of the irrigation water was 4.8 dS/m. Mean comparisons showed that GABA combined with severe stress had the highest essential oil yield (3.7 kg ha-1). In plants treated with GABA under severe stress, essential oil harvest index was increased by 60 and 58%, respectively, compared to W and NS treatments. The highest and lowest capitol harvest index with 70.81% and 23.28% were respectively obtained from GB combined without stress and W with severe stress. SA, GB, and GABA increased the capitol yield in severe stress compared with the moderate stress. Severe stress caused a significant increase in essential oil content from 0.66 to 1.13%, a 35% reduction in seed harvest index compared to control treatment, and a significant reduction in biomass yield rather than moderate stress. MJ and SA increased seed yield compared with NS in moderate stress.