بررسي سندي و محتوايي نامه امام‏‏‏‏ رضا (عليه السلام) به حاكم طبس

Documentary and Content Study of the Letter of Imām Riẓā (A.S.) to the Ruler of Tabas

سرگذشت حسين ‏بن موسي ‏الكاظم، برادر امام هشتم (عليه ‏السلام) همچون بسياري از امامزادگان تا حدودي مبهم است. يكي از زواياي تاريك حيات وي مكان دفن اوست كه اقوال متعددي درباره آن وجود دارد. او بنا به گزارش مشهور، در شهر طبس به خاك سپرده شده است. از جمله مستندات مربوط به دفن وي در طبس، نامه اي منسوب به امام‏‏‏ رضا (عليه‏ السلام) خطاب به حكمران طبس است كه گمان مي رود درباره وي نوشته شده است. در اين نامه از اخبار رسيده درباره قصد نوجواني از عترت رسول خدا (صلي الله‏ عليه ‏وآله) و دوازده‏ ساله به نام حسين براي آمدن به طبس و سكونت در آن شهر سخن گفته شده و از حكمران ـ كه بنا به ادعاي نامه، عامر بن زروامهر نام داشته ـ خواسته شده آن حضرت را در يافتن وي ياري برساند و به محض اطلاع از او، امام را از آن آگاه سازد. مسيله مقاله حاضر اعتبارسنجي صدور چنين نامه اي از سوي امام (عليه ‏السلام) است. براي نيل به اين مقصود، سند و محتواي نامه با بهره گيري از روش توصيفي‏ ـ‏تحليلي بررسي شده است. نتايج از وجود اشكال‏ هاي سندي و محتوايي متعدد در اين نامه پرده برمي دارد. واحد بودن خبر، نقل متن نامه در منبعي متاخر، ناشناخته ‏بودن عامر‏ بن زروامهر، ناسازگاري سنّ حسين مذكور در نامه با برخي از گزارش هاي تاريخي و نارسايي ادبي و اغلاط املايي موجود در نامه، از جمله مهمترين اشكال ‏هاي سندي و محتوايي آن شمرده مي شود.

Like the biography of many descendants of the Imams of Shiʹa, the biography of ?usain ibn M?s? al-Kazim, the brother of the eighth Imam (A.S.) is somewhat obscure. There are several views about his burial place. According to the famous report, he was buried in the city of ?abas. The views on this subject are based on documents that one of which is a letter attributed to Im?m Ri?? (A.S.). This letter was addressed to the governor of ?abas. It seems that the letter was written about ?usain ibn M?s?. The letter reads, “A twelve years old youth from the family of the prophet, named Husain, wanted to go to ?abas and settle in the city”. The writer of the letter wanted the Ruler to help find the young boy. The letter asks the Ruler to inform the Imam as soon as he finds the boy. This paper examines the validity of such a letter from the Imam. Using descriptive-analytic method, the letterʹs document and its content are reviewed. The results revealed some errors in this letter: a) The unity of the report; b) quoted text of the letter in a later resource; c) the unknown identity of ?mir ibn Zurw?mihr; d) the inconsistency of the age of Husain with some historical reports; and e) the literary issues and some spelling problems in the text of the letter.