بررسي وضعيت گزيده‌اي از گلخانه‌ها‌‌ در ايران 1-واكاوي توصيفي

Investigation on Status of Selected Greenhouses in Iran (1. Descriptive Analysis)

در پژوهش حاضر، تنگناها و مشكل‌هاي گلخانه‌ها و توليدهاي گلخانه‌اي در شش استان ايران ارزيابي شدند. اين مطالعه از نوع كاربردي بود و براي گردآوري اطلاعات و داده‌‌ها از پرسشنامه بهره‌‌گيري شد. در اين پرسشنامه موقعيت محلي گلخانه، مشخصات فني گلخانه، آب، خاك، كود شيميايي‌‌، سيستم كشت بدون خاك، نوع كشت‌‌، آفت‌ها‌‌ و بيماري‌‌ها، بازاررساني و هزينه‌‌ها مشخص شدند. براي واكاوي داده‌‌هاي حاصل از پژوهش توصيفي، از واكاوي يك متغيره يعني جدول توزيع فراواني بهره‌‌گيري شد. گستره جغرافيايي پژوهش شامل گلخانه‌‌داران شش استان تهران‌‌، اصفهان‌‌، كرمان‌‌، مركزي‌‌، البرز و فارس بود كه بر اساس آمارنامه‌‌هاي وزارت جهاد كشاورزي، بيشترين سطح كشت گلخانه‌‌اي را داشتند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه بيشترين فراواني سن مالكان و مديران گلخانه متعلق به رده سني 31 تا 40 سال بود. مالكان 5/64% و مديران 7/62% مدرك تحصيلي غير مرتبط با توليدهاي گلخانه‌‌اي داشتند. از نظر نوع كشت 6/53‌‌% از كشت گلخانه‌‌ها خاكي، 3/37‌‌% آبكشت و 1/9‌‌% آن‌ها هر دو نوع كشت را داشتند. بيشترين فراواني پوشش گلخانه از نوع پلي‌‌اتيلن با فراواني 7/42‌% بود. كنترل دما تنها در 2/38% از گلخانه‌‌ها به صورت اتوماتيك انجام شد. منبع تامين آب 5/74‌‌% گلخانه‌‌ها چاه و سيستم آبياري 1/79‌‌% گلخانه‌‌ها قطره‌‌اي بود. از نظر نوع محصول3/37% خيار، 6/25‌% گل بريدني، 2/18% توت فرنگي، 1/9‌% گوجه‌‌فرنگي و در بقيه، ساير سبزي‌‌ها و گياهان زينتي كشت مي‌‌شدند. ويژگي‌‌هاي ديگري نيز بررسي شدند و در پايان پيشنهادهايي براي بهبود وضعيت موجود گلخانه‌‌ها، ارايه شده است.

In this research, the status of greenhouses and their productions in Iran were investigated. This was an applied research and questionnaire was used for to obtain the data. Data were collected for locations, technological conditions, water, soil, soilless culture, type of planting, pests and diseases, marketing, production costs and others. Monovariate statistic was used for descriptive analysis. Data were obtained from selected greenhouses of six provinces of Tehran, Isfahan, Kerman, Markazi, Alborz and Fars, which had the largest areas under greenhouse cultivation. Results showed that the highest frequencies of the ages of greenhouse owners and managers were between 31 to 40 years. Educational fields of 64.5% of greenhouse owners and 62.7% of managers were unrelated to greenhouse operation. Type of culture media in greenhouses were 53.6% soil, 37.3% hydroponics and 9.1% had both types of culture media. Greenhouse coverings of 42.7% of studied greenhouses were polyethylene. Only 38.2% of greenhouses automatically controlled the temperature. Water sources of 74.5% of greenhouses were supplied from the wells and drip irrigation was used in 79.1% of greenhouses. The main cultivated crops were cucumbers (37.3%), cut flowers (25.6%), strawberries (18.2%), and tomatoes (9.1%). Other vegetables and ornamental plants comprised about 10%. Other characteristics were evaluated and suggestions were proposed for improvement of greenhouse operations.