بررسي اثر مقايسهاي نانو ذرات اكسيد مس و سولفات مس بر شاخصهاي رشد و آسيب‌شناسي بافت آبشش بچه ماهيان آمور

پژوهش حاضر به منظور ارزيابي اثرات نانو ذرات اكسيد مس (با اندازه nm50) و سولفات مس آبدار به عنوان ضد عفوني كننده، بر شاخص‌‌هاي رشد و آبشش ماهي آمور يا كپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella)، انجام شد. به اين منظور 200 قطعه بچه ماهي (با ميانگين وزن 5/0±5/4 گرم)، به مدت 30 روز درگروه هاي شاهد و تيمارهاي سولفات مس با غلظتهاي 1و 5/1 ميلي‌‌گرم در ليتر و نانو اكسيد مس با غلظتهاي 100 و 200 ميلي‌‌گرم در ليتر در سه تكرار نگهداري و با خوراك بيومار مخصوص كپور تغذيه شدند، در روزهاي پنج، ده، بيست و سي، پس از مواجهه نمونه برداري انجام شد، شاخص‌‌هاي رشد و مشاهدات ميكروسكوپيك آبششماهيان مورد مقايسه قرار گرفت. درگروه هاي سولفات مس 5/1 ميلي‌‌گرم در ليتر و نانو ذره اكسيد مس200 ميلي‌‌گرم در ليتر رشد ويژه، شاخص وضعيت، ميانگين وزن و درصد بازماندگي از سايرگروه ها كمتر بود (05/0 (p < در ساير شاخص‌‌هاي رشد اختلاف معنا داري مشاهده نشد. در آبشش همه گروه ها (غير از شاهد) بوِيژه گروه سولفات مس 5/1 ميلي‌‌گرم در ليتر آسيب هايي شامل پرياختگي، پرخوني، چماقي شدن تيغه ها و تحليل تيغه اوليه آبششي، ديده شد. در نتيجه كاهش شاخص‌‌هاي رشد، درصد بازماندگي و آسيب هاي بافتي آبشش درگروه هاي سولفات مس 5/1 ميلي‌‌گرم در ليتر و بعد از آن نانو اكسيد مس 200 ميلي‌‌گرم در ليتر بيشتر ديده شد و به دليل اهميت آبشش در تبادل گازها و نيز هم افزايي اين دو ماده، لزوم استفاده از غلظت مناسب سولفات مس به عنوان ضد عفوني كننده، براي هرگونه ي ماهي و استفاده آگاهانه از نانو ذره اكسيد مس توصيه مي شود.

This study was performed in order to investigate effects of CuO nanoparticle (50 nm) and CuSO4, 5H2O as a disinfectant, on growth indices and gill histopathology of grass carp fingerlings. For this aims, 200 grass carp fingerlings (4.5±0.5g), were divided to four treatments included: copper sulfate (1, 1.5 mg/L), CuO–NPs) 100, 200 mg/L) and control group with triplicate, then were studied during 30 days. They were fed with 0.8 French BioMar carp and sampled on, 5th, 10 th, 15th, 20th, 30 th day after exposure. Growth indices of fishes were analyzed by SPSS software. Also, the gill microscopic studies were done. Specific growth rate, condition index, average weight and survival respectively, in copper sulfate 1.5 mg/L group and then CuO-NPs 200 mg/L had significantly decreased (p < 0.05). But other growth indices did not have significant differences. All treatments had gill injuries, especially in copper sulfate 1.5 mg/L several abnormalities such as hyperplasia, congestion, deformity in secondary lamella and degeneration in primary lamella, were observed. It seems that copper sulfate 1.5 mg/L and then CuO -NPs 200 mg/L, showed higher influence on growth indices, survival and pathological signs on gills. According to important role of gill in gas exchange, also synergy between these two substances, precise use of copper sulfate concentrations as disinfectant for any kind of fishes and necessity to consciously use of CuO-NPs is recommended.