تحليل و بررسي نقش اجتماعي زنان شيعي و پيامدهاي آن در سده نخستين عصر غيبت

Analysis of the Social Role of Shiite Women in the First Century of Occultation of Imam Mahdi (As)

سده آغازين عصر غيبت، داراي ويژگي­هايي منحصر به فرد است. درباره حضور زنان در تحولات اين عصر و نتايج آن، اقوال و تفاسير متعددي در منابع اسلامي ديده مي ­شود كه در اين مقاله بررسي‌ شده است. در اين مقاله، بخش­ هايي از نقش تاريخي زنان شيعي در قالب فعاليت­ها و سياست­هاي آنان در رويارويي با مسايل سده نخستين عصر غيبت و پيامد­هاي آن به روش مطالعه تاريخي و توصيفي - تحليلي بررسي مي­ شود. هدف آن است تا با بررسي الگوي دين شناختي زن در انديشه تشيع؛ مقدار مشاركت زنان در تحولات اجتماعي اين عصر و تدابير بزرگان اماميه در اين خصوص بررسي شود. بر اين اساس، روشن مي­ شود حضور زنان در عرصه ­هاي اجتماعي مبتني بر آموزه ­هاي وحياني و سيره پيشوايان معصوم بوده و از مهم‌ترين و مؤثرترين عوامل در توسعه نفوذ شيعيان در عرصه مديريت اجتماعي بشمار مي‌رود. زنان شيعي تحت نظارت و تأييد اهل‌بيت (ع) و بزرگان اماميه و خاصيت تعليمي- تبليغي آموزه­هاي شيعي، نقش مهمي را در تحولات تاريخي اين دوران ايفا كردند. درنتيجه عموم جامعه از توانمندي و ظرفيت­هاي زنان به‌ويژه در عرصه جهاد فرهنگي و براي تقويت هويت شيعي، توسعه مناسبات اجتماعي، نشر معارف ديني، نهادينه­ كردن فرهنگ انتظار و حضور مؤثر در دگرگوني­ هاي فرهنگي و اجتماعي بهره گرفتند. در اين مقاله، اين مسئله با استناد به منابع اسلامي و پژوهش‌هاي معاصر نقد و ارزيابي مي ­شود.

First century of occultation has special features. In this article, part of the historical role of Shiite women and their activities and policies during the first century of the absence is studied. Different Islamic sources about the presence of women in this era and its result would be examined in the following paper. Accordingly, it becomes clear that the presence of women in social places has been base on Islamic traditions and teachings of Ahl al-Bayt (as). So all society uses their capabilities and capacities, especially in various fields such strengthening Shiite identity, developing social relations, publishing religious education, institutionalizing the waiting culture and effective participation in social and cultural transformation. Shiite women played an important role in the historical developments of this period. Therefor this paper discusses, analyzes and evaluates the issue with reference to Islamic sources.