تحليل توسعه منطقه اي استان مركزي با استفاده از تكنيك هاي چند معياره به منظور دستيابي به توسعه متوازن

On the Analysis of the Regional Development of Markazi Province Using Multi-Criteria Techniques to Achieve Balanced Development

امروزه تخصيص غير منطقي و ناعادلانه منابع و امكانات به مناطق خاص و محروم كردن مناطق ديگر از اين گونه تسهيلات، موجب نابرابري هاي منطقه اي شده است. موضوعي كه بازتاب آن را در چشم انداز جغرافيايي شهرها و رشد ناهمگون آنها در شهرهاي ايران نيز مي توان يافت. از اين رو براي ايجاد تعادل و به منظور شكل دادن فضاهاي مناسب و همگون، مطالعات منطقه اي مطرح مي گردد. منظور از مطالعات منطقه اي، يافتن توانايي ها و ميزان ظرفيت هر منطقه براي رشد و توسعه است. پژوهش حاضر به منظور تعيين درجه توسعه يافتگي بخش هاي گوناگون اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي شهرستان هاي استان مركزي و رتبه بندي آن ها بر اساس ميزان توسعه يافتگي با رويكرد توصيفي – تحليلي و با استفاده از از تكنيك هاي تصميم گيري چند متغيره TOPSIS, SAW, VIKOR و تكنيك تاكسونومي عددي انجام شده است. نتايج به دست آمده از تكنيك هاي مورد استفاده با روش كپ لند مقايسه شدند. در اين مطالعه براي شناسايي و تعيين درجه توسعه يافتگي هر يك از شهرستان هاي استان مركزي با استفاده از آخرين آمار و اطلاعات موجود در سالنامه هاي آماري ، 53 شاخص در زمينه هاي بهداشتي و درماني، فرهنگي، اجتماعي، مسكن و ساختمان، صنعت، امور زيربنايي وخدمات مورد مطالعه قرار گرفته است. يافته هاي حاصل از اين پژوهش، عدم توزيع همگن و متوازن امكانات و خدمات در شهرستان هاي استان مركزي را نشان ميدهد. به طوريكه از مجموع 12 شهرستان استان ، شهرستان هاي اراك، ساوه و خمين در رتبه هاي نخست قرار گرفته و شهرستان هاي آشتيان، خنداب و فراهان رتبه هاي آخر را به خود اختصاص دادند. در مجموع شهرستان هاي استان مركزي از نظر برخورداري از شاخص هاي منتخب همسان نبوده و در سطح استان نابرابري ديده مي شود.