برنامه‌ريزي توسعه كالبدي فضاي سبز شهري با تأكيد بر عامل دسترسي (مطالعه موردي: شهر بابل)

Physical Development Planning of Urban Green Space with an Emphasis on Accessibility Factor (Case Study: Babol City)

علاقه به پارك­هاي شهري در پي رشد جمعيت شهري شروع شده و در سال­هاي اخير، توجه به پايداري پارك­ها در رابطه با مسائل اجتماعي و زيست محيطي مطرح شد. علاوه بر ارائه ارزش زيبايي­شناسي و تفريحي پارك­ها، اين پارك­ها نقشي اساسي در توسعه اقتصادي، بهبود سلامت عمومي، ايجاد فرصت­هاي شغلي و ايجاد خودكفايي در استفاده از منابع طبيعي دارد، كه در همه اين عوامل، عنصر دسترسي يكي از مهم­ترين ابعادي است كه در اين زمينه مطرح مي ­باشد. هدف پژوهش حاضر برنامه ­ريزي توسعه كالبدي فضاي سبز شهري با تأكيد بر عامل دسترسي شهر بابل مي‌باشد. از طريق مطالعات و برداشت‌هاي ميداني شاخص‌ها جمع‌آوري شده و در ادامه با بهره‌گيري از مدل تحليل سلسله‌ مراتبي اقدام به تركيب متغيرها و سهم هر يك در تبيين ميزان دسترسي پارك‌هاي درون شهري به تفكيك محلات شد. سپس با استفاده از نرم‌افزار GIS و روش مكان‌يابي، فضاهاي سبز جديد بر اساس نياز شهروندان و جهت رفع كمبود سرانه فضاي سبز در شهر بابل ارائه گرديده است. پژوهش نشان مي­دهد كه عمده‌ترين پيش‌نيازهاي توسعه فضاهاي سبز شامل؛ آگاه كردن مديران و مسئولان مياني شهرداري‌ها در خصوص منافع فضاهاي سبز، لزوم مشاركت همه مردم در اهميت مسائل كيفيت محيط زيست شهري و دسترسي به تجهيزات موردنياز فضاهاي سبز مي­ باشد.

Interest in urban parks has begun as a result of urban population growth and in recent years, attention has been paid to the sustainability of parks in relation to social and environmental issues. In addition to providing aesthetic and recreational value to parks, these parks also play a key role in economic development, improving public health, creating job opportunities and creating self-sufficiency in natural resources, in all of these factors, the access element is one of the most important dimensions in this regard. The objective of this study is physical development planning of urban green spaces with an emphasis on the accessibility factor of Babol city. Through surveys and field observations, the indexes were collected and next, using the hierarchical analysis model, combination of the variables and share of each one in explaining the availability of the access of urban parks separated from neighborhoods were done. Then, using GIS software and location method, new green spaces are proposed based on the needs of citizens and to address the per capita green spaces in Babol. The study shew that the main prerequisites for the development of green spaces are the awareness of managers and intermediate authorities of the municipalities about the benefits of green spaces, the need for all people to participate in the importance of urban environmental quality issues and access to the equipment needed for green spaces.