نگاهي نو به نوآوري مدرس زنوزي در معاد جسماني و رفع اشكالات صدرا در جسم عنصري

A new aproach to Modarres Zennozi's Innovation in corporeal and Sadras elimination

معاد از اصول عقايد اسلامي است. شايد كمتر صفحه اي از قرآن مجيد باشد كه در آن ذكري از اين حقيقت خطير نباشد؛ اما در نحوه وقوع و چگونگي رخداد آن بحث هاي گوناگوني خصوصاً از قرن دهم به بعد در ميان فلاسفه اتفاق افتاده است. به نظر مرحوم زنوزي معاد جسماني صعودهمين بدن عنصري در اثر حركات جوهري و استكمالات ذاتي به سوي نفس مفارق است و اين كه اين بدن تناسبي پيدا كند با نفس اخروي كه بتواند همراه آن باشد. با توجه به اين كه ايشان يكي از مفسران برجسته فلسفه صدرايي است، بررسي و ارزيابي دقيق ديدگاه ايشان اهميت دارد. علت اصلي دست برداشتن ايشان از نظريه جسم مثالي صدرا در بحث قيامت اين است كه آن را مطابق با نظر شرع نمي يابد و درعين حال معاد شرع را قابل بيان با ادبيات فلسفي مي داند.در نظريه ايشان بيشتر مباني فلسفي حكمت متعاليه مانند(اصالت وجود، تشكيك وجود و حركت جوهري) حفظ شده است. به عقيده او، نفوس انساني كه هنگام تعلق نفس به بدن تحت تدبير نفس كل است، پس از مرگ به نفس كل متصل مي شود و از قوا و اعضاي آن به شمار مي آيد و از آن طريق مي توانند همچنان بدن خويش را تدبير كنند.به نظر وي، بدن كه شامل ودايع و آثاري از نفس است، در مسير حركت جوهري خود به سوي نفس كلي كه در حقيقت مبدا فاعلي او بوده است، به بدني تبديل مي شود كه شايستگي ملحق شدن به روح در قيامت را داشته باشد. در اين رساله، نظريه ايشان در باب معاد را واكاوي كرده، تبيين و تقريري صحيح و روان از آن ارائه كرده ايم و سوالات و اشكالات صدرالمتالهين در امتناع معاد با جسم عنصري را بر اساس تبيين جسم عنصري مدرس زنوزي جواب داده ايم.

Resurrection is from the basic Islamic teachings. Perhaps fewer pages of the Holy Quran in which there is no mention of this important fact. But how it will happen is something that has raised various discussions among philosophers, especially from the tenth century onwards. According to the late Zonouzi, the bodily resurrection is ascendance of the body by substantial movements and Inherent perfection of its elements toward immaterial souland that this body, fit with divine soul in a way that could be associated with in the resurrection. Given that he is one of the leading commentators of Sadra philosophy, review and detailed assessment of his view is important.The main cause to put the theory of Mulla Sadra's (Purgatorial body) in the Resurrection is that it is not in accordance with theIslamic law and at the same time he sees the religious resurrection is expressible by the philosophical literature.In his theory most of philosophical foundations of transcendental theosophy (such as originality of existence, the gradation of existence and substantial movement) is retained.In his view, human soulsthat are belonged to the body witch are under-control of total spirit after the death is connected to the total spiritand it becomes of its forces and parts and through it can also devise his body.In his view, the body which contains the remains and works of the soulon the path of his substantial movement toward total spirit witch is In fact, he has been the subject of its origin it becomes the body witch is competent to join the soul in the hereafter.In this thesis, his idea of resurrection has been explored, explained and stated in a true wayand criticism that faced the theory are analyzed and reviewed and showed that his philosophical theory in explaining the bodily resurrection has sufficient stability and able to answer the criticisms.