مسائل طراحي در حوزه پوشاك كاركردي هوشمند

Design Issues in Smart Functional Clothing

پوشاك كاركردي در سالهاي اخير كاربردهاي متنوع و نيازمندي هاي پيچيده‌اي يافته اند؛ چنان پيچيده كه ماهيت آنها را از يك لباس معمولي به محصولي پوشيدني مبدل كرده است. پوشاك كاركردي هوشمند به عنوان زيرمجموعه اي از لباسهاي كاركردي هستند كه با تكنولوژي هاي الكترونيكي، شيميايي يا مكانيكي تقويت شده اند. مقاله حاضر سعى دارد تا نگرش به طراحي پوشاك كاركردي را از سطح يك نگرش فنى در دست متخصصان نساجي، به نوعى از فرآيند طراحى كاربر محور و شامل معيارهاي طراحي براساس جنبه‌هاي انسانيِ، فرهنگي و اجتماعي زمينه بدل سازد. سوال اين پژوهش كاربردي اينست كه از ديدگاه مطالعات طراحي؛ چه مسائل طراحي براي پوشاك كاركردي هوشمند ظهور مي‌كند؛ آيا مي توان موارد و مسائل طراحي مشتركي را براي آنها تعريف كرد. بدين منظور مطابق با روش توصيفي-تحليلي و مرور نظام مند؛ ابتدا مفاهيم كاربردي اين حوزه و انواع مختلف لباس‌هاي كاركردي بيان شده است. سپس با پيش فرض گرفتن نيازمندي‌هاي لباس‌هاي كاركردي(فيزيولوژيكي، بيومكانيكي، ارگونوميك، رواني)، بررسي تجارب طراحي و نتايج پروژه‌هاي درحال توسعه؛ مهمترين مسايل طراحي لباسهاي هوشمند استخراج شده است. درنهايت چهار دسته كلي فرآيند طراحي، نيازهاي كاركردي، پذيرش كاربر، مواد و تكنولوژي ساخت را به عنوان خروجي معرفي كرده كه مي‌تواند به عنوان چك ليستي در فازهاي اوليه و به منظور استراتژي هاي مناسب طراحي و توسعه ساير پوشاك كاركردي نيز استفاده شود.

In recent years, functional clothing have found a variety of application beside complex requirements and design criteria; which turns them into from apparel to somehow a wearable product. Functional smart clothing depicts an enhanced classification of this apparel equipped with new electronic, chemical or mechanical technologies. This paper aims to extend the functional clothing design from a technical perspective of textile specialist; to a kind of user-centered design process which including design criteria based on human-cultural-social context. The research objective is to investigate what design issues will emerge for smart functional clothing design, and are there any common criteria and requirements. Through analytical and systematic review point, the paper first describes the basic concepts; besides categorizes functional clothing. Afterwards by supposing functional clothing requirements (physiological, biomechanical, ergonomics, psychological) as hypothesis and as well as reviewing some under development projects, will deduct the main design issues. Paper’s result purpose four general categories of design issues (design process, functional needs, user acceptance, material and production) which treat as checklist for further design phases, utilize for design strategies and other functional clothing designs