راهكارهاي معماري پيشگيري از وقوع جرم در مجموعه هاي مسكوني باز در سطح واحد مسكوني

زمينه و هدف: غالب پژوهش هاي انجام شده در زمينه پيشگيري وضعي از وقوع جرم، به مفاهيمي كلي و عمومي، بدون عنايت به مسايل تخصصي مرتبط با طراحي فضا پرداخته اند. پژوهش حاضر در پي بررسي و استخراج راهكارهاي معماري پيشگيري از وقوع جرم در سطح واحد مسكوني، با توجه به سطوح مختلف فضاي سكونتي است. روش: اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي و از نظر شيوه اجرا، پيمايشي است. جامعه آماري اين پژوهش شامل تمام ساكنان مجموعه هاي مسكوني باز شهر رشت است كه از ميان آن ها، سه مجموعه مسكوني در «مسكن مهر رشت»، «مسكن بسيجيان تالش» و «مسكن اركيد گلسار رشت» به صورت هدفمند انتخاب و با توزيع 1000 پرسش نامه روا و پايا (80/0) در بين ساكنان آن ها، 259 پرسش نامه جمع آوري و داده ها با كمك نرم افزار «اس.پي.اس.اس» تحليل شدند. يافته ها و نتايج: يافته هاي حاصل از پژوهش نشان مي دهد كه تمهيدات پيشگيرانه طراحي در راستاي كاهش وقوع جرم در سطح واحد مسكوني، بيشتر براساس اصل كنترل دسترسي معنا پيدا مي كند، بنابراين راهكارهاي معماري پيشگيري از وقوع جرم در سطح واحد مسكوني، در راستاي جلوگيري از نفوذ بزهكار از طريق تقويت حوزه هاي دسترسي به واحد (مانند بالكن ها، پنجره ها، در ورودي و...)، طراحي مي شوند. بايد توجه داشت كه راهكارهاي منتج از ساير اصول پيشگيري از وقوع جرم از طريق معماري به دلايل مختلفي از جمله تمايل نداشتن ساكنان به امكان رويت فضاي داخل واحد مسكوني (اصل نظارت طبيعي)، نبود امكان افزايش قلمروگرايي ساكنان واحد از طريق طراحي به دليل فقدان عرصه عمومي (قلمروپايي) و تعارض با محرميت و آسايش فضاهاي داخل واحد (اصل شنودپذيري) با موفقيت كمتري مواجه هستند.