اثربخشي مداخله درماني اصلاح سوگيري هاي شناختي (CBM) بر ترك سيگار

Effectiveness of Therapeutic Intervention of Cognitive Bias Modification (CBM) on Cigarette Dependency

پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي مداخله اصلاح سوگيري‌هاي شناختي (سوگيري توجه و گرايش به سيگار) بر كاهش وابستگي به سيگار در افراد سيگاري اجرا شد. طرح پژوهش كارآزمايي تصادفي كنترل‌شده با پيش آزمون، پس‌آزمون و پيگيري‌هاي يكماهه و دو ماهه بود. جامعه پژوهش كليه مردان سيگاري در تابستان سال 1395 در شهر گرگان بودند. تعداد 60 نفر افراد سيگاري واجد شرايط تعيين و به‌گونه تصادفي به گروه آزمايش و گروه كنترل گمارده شدند. پرسشنامه سنجش وابستگي به سيگار (فاگرستروم) و تكاليف سنجش شناخت‌هاي ناآشكار (تكليف گرايش - اجتناب، سنجش سوگيري توجه و تكليف تداعي ضمني) بر روي افراد هر دو گروه اجرا شد. سپس به گروه آزمايشي تكاليف مربوط به بازآموزي شناخت‌هاي ناآشكار (تكليف بازآموزي گرايش - اجتناب و اصلاح سوگيري توجه) در طي 10 جلسه آموزش داده شد، درحاليكه گروه كنترل تنها مداخله‌هايي دارونما دريافت كردند. نتايج آزمون تحليل كوواريانس چندمتغيري تفاوت‌هاي معني‌داري بين دو گروه در ميانگين نمره‌هاي وابستگي به سيگار (فاگرستروم) و نيز تكاليف گرايش-اجتناب و سوگيري توجه در پس‌آزمون، پيگيري يكماهه و دوماهه نشان داد، اما در تداعي ناآشكار تفاوتي ايجاد نشد. مداخله درماني اصلاح سوگيري‌هاي شناختي از طريق تاثير بر اصلاح شناخت‌هاي ناآشكار گرايش- اجتناب و اصلاح سوگيري توجه افراد سيگاري منجر به كاهش وابستگي به سيگار در بزرگسالان سيگاري مي‌گردد و مي‌توان از اين مداخله در برنامه‌هاي ترك سيگار به گونه موثر بهره جست.

The aim of the present study was investigating the effectiveness of Cognitive Bias Modification (Attention and Approach Bias to Cigarette)to reduce the cigarette dependence in smokers. A randomized control group design, with pretest-posttest and two follow-ups, was applied. The study population included all of the male smokers in the Summer of 2016 in Gorgan city. A number of 60 eligible adult smokers were selected according to a specific inclusion and exclusion criteria of the research and were randomly divided into experimental and control groups. For assessing the variables, the Tasks for Assessment Implicit Cognitions (Approach-Avoidance Task, Attentional-Bias Assessment, and Implicit-Association Task), and, the Fagerstrom Questionnaire for Assessment of Cigarette Dependence were administered to the two groups. The experimental group then received 10 sessions (twice weekly) of training in Implicit Cognitions (Approach-Avoidance Task (AAT) and Attentional-Bias Modification (ABM), whereas the control group (placebo) received an intervention-like activity. A Multivariate Analysis of Covariance showed significant differences between the two groups in Fagerstrom, Questionnaire, the Approach-Avoidance Task and the Attention-Bias Modification, in posttest and two follow up stages. However, there was not a significant difference in the Implicit-Association Task between groups. It could be concluded that the Cognitive-Bias Modification effectively reduces the cigarette dependency in adults, through modification of Approach-Avoidance Task and Attentional-Bias Assessment, which is highly recommended for smoking cessation interventions.