بررسي توسعه يافتگي استان هاي مرزي در راستاي امنيت پايدار با استفاده از مدل ويكور

در كشورهاي جهان سوم وجود دوگانگي‌هاي منطقه‌اي به دلايل متعدد مسير توسعه‌يافتگي آن‌ها را با چالش مواجه ساخته است. توسعه نامتوازن به ‌مرورزمان باعث عدم ثبات و پايداري امنيت مي‌شود. بنابراين اولين گام در برنامه‌ريزي توسعه منطقه‌اي شناسايي وضع موجود مناطق و تجزيه ‌و تحليل بخش‌هاي مختلف اقتصادي، كالبدي، اجتماعي، فرهنگي، آموزشي و بهداشتي آن است. رتبه‌بندي سطوح مناطق از مواهب توسعه به شمار مي‌رود. لذا هدف اين پژوهش سنجش ميزان شاخص‌هاي توسعه در استان‌هاي مرزي كشور در راستاي امنيت پايدار است. روش پژوهش توصيفي - تحليلي است. داده‌هاي پژوهش 90 شاخص مختلف كه از سالنامه آماري مركز آمار ايران استخراج گرديده است. براي تجزيه ‌و تحليل اطلاعات نيز از روش سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و مدل ويكور كه يكي از روش‌هاي تصميم‌گيري چند معياره مي‌باشد استفاده ‌شده است. براي مشخص كردن جايگاه هريك از استان‌هاي مرزي مورد مطالعه از روش ويكور نشان داد كه استان مازندران با احتساب كمترين ميزان ويكور محاسبه‌ شده (0.195687Qi:) در جايگاه نخست و به ترتيب استان خراسان رضوي با ميزان ويكور (0.499897Qi:)) در جايگاه دوم و درنهايت استان خوزستان با ميزان ويكور (0.75235Qi:) در جايگاه سوم قرارگرفته است. در نهايت استان‌هاي مرزي در سه طيف به ترتيب مطلوب، نيمه مطلوب و نامطلوب طيف‌بندي شده‌اند. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه درمجموع دو استان مرزي كه به ترتيب استان‌هاي خراسان شمالي و مازندران در طيف اول با ويژگي مطلوب قرار گرفته‌اند. همچنين از 16 استان مرزي مورد مطالعه هفت استان ديگر نيز شامل استان‌هاي خوزستان، آذربايجان شرقي، كرمانشاه، آذربايجان غربي، هرمزگان، گلستان و گيلان در طيف نيمه مطلوب قرارگرفته‌اند درنهايت هفت استان باقيمانده ديگر نيز كه شامل استان‌هاي: سيستان و بلوچستان، بوشهر، كردستان، خراسان جنوبي، ايلام، اردبيل، خراسان شمالي، سيستان و بلوچستان در طيف نامطلوب كه نمايش‌دهنده وضعيت بد اين شاخص‌ها در سطح استان مي‌باشد قرار گرفته‌اند.