بازيافت زمين در بافت هاي فرسوده با رويكرد تامين نياز مسكن شهري (مطالعه موردي: بافت فرسوده بخش مركزي شهر زنجان)

زمين پايگاه نهايي و عرصه تمام فعاليت‌هاي بشر است و توزيع عادلانه و استفاده بهينه از زمين به‌عنوان شاخص اوليه و محك صحت و سقم ادعاي مدعيان عدالت اجتماعي به­ شمار مي‌رود. امروزه به دليل نقش زمين در تامين رفاه و آسايش عمومي و تلقي آن به‌عنوان يك ثروت عمومي از يك‌طرف و نيز به دليل افزايش روزافزون جمعيت و نيازهاي نامحدود آن از طرف ديگر ضروري است تا استفاده بهينه از اين منابع محدود در راستاي منافع عمومي، حفاظت بهينه و درخور پايدار در نظر گرفته شود. در اين راستا هدف اصلي تحقيق حاضر ارتقاء بهره‌وري و بهينه‌سازي استفاده از زمين و امكان توسعه درون‌شهري در بافت فرسوده شهر زنجان؛ به‌منظور رفع نيازهاي موجود بافت به‌ويژه نياز مسكن شهري حداقل در طي يك افق ده ساله و از سويي جلوگيري از توسعه ناموزون فيزيكي شهر زنجان مي‌باشد. در راستاي هدف مذكور با جمع‌آوري اطلاعات مورد نياز در بافت فرسوده شهر زنجان از طريق منابع كتابخانه‌اي و ميداني به بررسي شيوه‌هاي بازيافت زمين در اين بافت با رويكرد تامين نياز مسكن شهري پرداخته شد. نتايج كلي الگوي تدوين شده بازيافت زمين در بافت فرسوده شهر نشانگر نتايج ارزشمندي در ارتباط با ميزان اراضي بازيافتي (2054 قطعه با مساحت 822895/5 مترمربع (معادل 82 هكتار) مي‌باشد. همچنين از بعد كمي و بر مبناي مستندات پيش‌بيني جمعيت در طرح مصوب توسعه شهري در افق مطالعه پژوهش (1390-1400) تعداد واحدهاي مسكوني مورد نياز اين افق علاوه بر واحدهاي موجود، 34682 واحد برآورد گرديد كه اين نياز مسكوني با استفاده از 3816 واحد مسكوني استحصالي بافت؛ كه در حدود 11 درصد از نياز مسكوني شهر را شامل مي‌شود مي‌تواند جبران گردد. لذا اراضي بازيافت شده علاوه بر رفع نياز كمبود كاربري‌هاي موجود در بافت؛ در ايجاد پيوستگي بين بافت­­ هاي مجاور و جلوگيري از گسترش فيزيكي و توسعه شهري پايدار در شهر زنجان مي‌تواند موثر واقع شود.