اثر نوسانات اقليمي و برداشت آب بر تغييرات تراز آب زيرزميني دشت دامنه

The Effects of Climatic Oscillation and water consumption on Groundwater Level Variations in Damene Plain

دشت دامنه واقع در منطقة فريدن اصفهان از جمله مناطقي است كه كشاورزي مكانيزة آن كاملاً وابسته به آب‌‌هاي زير زميني آبخوان دامنه است. خشكسالي‌­‌هاي اخير و پايين رفتن سطح ايستابي، كشاورزي اين منطقه را با خطر شديد روبه‌رو كرده است.در اين پژوهش از داده­‌هاي اقليمي هفت ايستگاه هواشناسي حوضة آبريز دامنه و داده­‌هاي مربوط به ‌تراز آب زير زميني در دورة آماري مشترك 20 ساله (90-1370) براي مطالعة اثر عناصر اقليمي‌بر تغييرات ‌تراز دشت استفاده شد. متوسط بارش ماهيانه حوضه با استفاده از داده‌هاي 1430 ياخته سطح حوضه در 240 نقشه (20سال×12ماه) محاسبه گرديد. همچنين متوسط ‌تراز 240 ماهه و افت سطح ايستابي آبخوان از طريق روش وزني تيسن در محيط نرم افزار GIS محاسبه شد. نتايج نشان داد در حال حاضر ميزان تخليه 1/6 برابر تغذيه است. براي حفظ ‌ترازنامة دشت، بايد ميزان برداشت در سطح 143 ميليون متر مكعب حفظ گردد. بررسي نقشه‌هاي هم‌افت آب زيرزميني نشان داد در برخي مناطق، تا 44 متر سطح ‌تراز آب زيرزميني افت داشته است. بر اساس نقشه‌هاي جهت حركت آب زيرزميني، افزايش برداشت توسط چاه­‌هاي مركز دشت موجب خشك شدن چاه­‌هاي حاشيه‌اي دشت مي‌شود. همبستگي بين سطح ايستابي با بارش مثبت و در سطح اطمينان 99 درصد تأييد مي­شود. به‌طوري‌كه بر اساس آزمون من كندال، با كاهش بارش از سال آبي 71-70 و ادامه روند آن تا 81-80، سطح ايستابي نيز با يك سال تأخير كاهش، شديدي را تجربه كرده است؛ ولي علي‌رغم افزايش برداشت از سال 85-84 و 86-85 ، با افزايش روند بارش تا 81-80 تا 86-85، روند ‌تراز نيز در همين دوره مثبت بوده است. لذا بايد روند بهره‌برداري بگونه اي تنظيم گردد كه مقدار تغذيه از طريق بارش بتواند جواب‌گوي مقدار تخليه باشد. همچنين ارتباط ‌تراز آب با درجة حرارت، تبخير و مقدار برداشت، منفي و در سطح 0/01 درصد معنادار است.

Groundwateris oneof the most importantsourcesoffresh waterneededinthe world. Inthis study,climate data of precipitation, temperature and evaporation in sevenmeteorologicalstation;were been used at 20-yearperiod(90-1370). The researchmethodis acausalmanner. Thecorrelation and regressionstatistical methodswere used to studyvariation of precipitation onaquiferwater levels. Average of totalrainfallmonthly ofcatchmentwas calculated using of data from the1430cell of 240maps(20 yearsx 12months), respectively. Review of iso-drop maps show that undergroundwater levelhas dropped in someareas up to44meters. On the other hand, with respect tomaps ofgroundwatermovement, this resultcanbeapplied a firmmanagement on removalofgroundwater. Because the wateris movingaround theaquifertoitscenter due to lawrelated dishes. Soyouincrease theharvestbypalmCentral Plainswells, wellssharplyagainstaplainedgeand causingthemtoshrivel. Our studyshowed aquite directrelationship between precipitation with water levelbutrelationship of temperature andevaporation with waterbalance is reversed. Therefore theprocess of consumption mustbe formulatedin such a waythat the amount ofwaterfedbyrainfallcouldbeaccountable forthedischarge.