ارزيابي سازگاري با تغييرات اقليمي در مناطق روستايي جنوب خراسان جنوبي

Evaluation of adaptation to climate change in rural areas south of South Khorasan

مناطق روستايي و معيشت آنان رابطه مستقيمي با متغيرهاي اقليمي در مناطق خشك و نيمه خشك دارد. مخاطرات طبيعي از جمله خشكسالي و ريزگردها به عنوان پيامدهاي تغييرات اقليمي در سال هاي اخير در جنوب استان خراسان جنوبي از جمله نهبندان افزايش پيدا كرده و اين منطقه با ورشكستگي زيست محيطي به خصوص در بعد منابع آب دچار شده است. اين شرايط به ويژه بر معيشت و زندگي روستاييان فقير و آسيب پذير و كشاورزي هاي كوچك تاثيرات منفي داشته است. پژوهش حاضر، به دنبال واكاوي نگرش هاي محلي و بينش آنها در مورد استراتژي معيشتي سازگاري مناسب در اين منطقه با تغييرات اقليمي مي باشد. روش كار در دو بخش انجام گرفت، نخست با توجه به آمار بلند مدت ايستگاههاي سينوپتيك و كليماتولوژي (2015-1980) فراواني مخاطرات اقليمي منطقه در محيط GIS پهنه بندي شد، سپس با توجه به مولفه هاي اقتصادي، اجتماعي و زيستي اقدام به تهيه پرسشنامه براي شناخت درك روستائيان نسبت به تغيير اقليم و سپس راهكار سازگاري از ديدگاه روستاييان با آن پرداخته شد. نتايج نشان داد كه مهمترين پيامدهاي تغيير اقليم در جنوب خراسان به ترتيب خشكسالي، ريزگرد، سيلاب و بخبندان مي باشد كه تفاوت هاي فضايي نيز دارند. 90 درصد پاسخ دهندگان با توجه به متغيرهايي مانند افزايش روزهاي گرم، فراواني خشكسالي ها، كاهش بارش و... بر اين باورند كه وضعيت جديدي در اقليم منطقه رخ داده است. بيشتر پاسخ دهندگان به تاثير مستقيم تغييرات اقليمي بر معيشت و كشاورزي در منطقه باور دارند. 87 درصد پاسخ دهندگان اقدام به سازگاري با اين شرايط نموده اند. مهمترين واكنش اقتصادي پاسخ دهندگان فروش دام، گرفتن وام و قرض از بستگان، كاهش كاشت و استفاده از نهاده هاي كشاورزي و انتخاب كسب و كار جديد و مهاجرت بوده است. ايجاد كسب و كارهاي جديد كه وابستگي كمتري به طبيعت داشته باشد، به عنوان رويكرد جديد در سازگاري با تغيير اقليم و كاهش آسيب پذيري و بهبود معيشت در منطقه مطرح گرديده است.

Rural areas and their livelihoods directly related to the arid and semi-arid climatic variables. Natural hazards such as drought and water resource crisis in relation to climate change and climate variability in recent years have increased in the south of the province, including Nehbandan. This is especially the livelihoods and living conditions of the rural poor and vulnerable and small farming had a negative impact. The present study seeks to explore local perceptions and an insight about their livelihood strategies adopted in arid areas is Nehbandan. Methods was conducted in two parts, the first long-term According to the synoptic stations and climatology (2015-1980) the frequency of climatic risks in the area was zoned GIS environment, then according to the state of economic, social and environmental measures to prepare the questionnaire for the villagers' perceptions of climate change and adaptation strategies were discussed. Results showed that the consequences of climate change in South Khorasan respectively, drought, dust, floods and freezing is that spatial to differences. 90 percent of respondents with regard to variables such as the increase in hot days, the frequency of droughts, declining rainfall and believe that the new situation in the climate of the region has occurred. 87% of respondents have attempted to adapt to these conditions. The most important economic reaction respondents sale of livestock, borrow and borrow from relatives, reduce the cultivation and use of agricultural inputs and selecting new business and immigration. Environmental reactions can be resistant to change culture or ship new situation, the Bandsar and save water. Create new businesses that are less dependent on nature as a new approach to coping with climate change and reducing vulnerability and improving livelihoods in the region have been proposed.