كليدواژه :
زمين ساخت , همدان , شاخص هاي ژئومورفيك , الوند
چكيده فارسي :
نئوتكتونيك نقش بسيار مهمي در تكامل مورفولوژيكي هر حوضه زهكشي دارد. هسته اصلي ژئومورفولوژي تكتونيكي، مطالعه فراواني فرآيندهاي تكتونيكي است كه تمايل به تغيير توپوگرافي و فرآيندهاي سطحي دارند. دره هاي توده با توليت الوند همدان با جهت شمال غرب- جنوب شرقي در جنوب، جنوب شرق و غرب شهر همدان، به شدت متأثر از فرايندهاي ژئومورفولوژيكي، تكتونيكي و عوامل مختلف فرسايشي است. اطلاعات در مورد تاريخ زمين ساختي هر منطقه را مي توان با كمك شاخصهاي كمي مختلف مورفوتكتونيك بازيابي كرد. از طريق بررسي شاخص هاي مورفوتكتونيك مي توان ميزان ناپايداري دردها را ارزيابي كرد. هدف اين پژوهش بررسي شاخص هاي مورفوتكتونيك در دامنه هاي شمال شرقي و جنوب غربي توده الوند همدان با توجه به ارتفاع متفاوت سينوزيته جبهه كوهستان است. وضعيت فعاليت تكتونيكي دامنه هاي توده الوند، به كمك نقشه هاي توپوگرافي 1/50000، تصاوير ماهواره اي، بازديدهاي ميداني و نرم افزار در 28 زيرحوضه مجزا مورد بررسي قرار گرفت. نتايج تركيبي شاخص هاي انتگرال هيپسومتريك، سينوزيته رودخانه، تقارن توپوگرافي دره، نسبت پهناي دره به كف دره، تقارن توپوگرافي عرضي، سينوزيته پيشاني كوهستان و گراديان طولي رودخانه در شاخص IAT، توده الوند همدان را محيطي ناپايدار از نظر تكتونيكي معرفي مي نمايد. شاخص IAT، به ترتيب 50 و 37/5% از زيرحوضه هاي دامنه شمال شرقي و جنوب غربي را فاقد فعاليت تكتونيكي ارزيابي كرده است كه حاكي از فعال تر بودن تكتونيك دامنه جنوب غربي نسبت به دامنه شمال شرقي است. در مجموع نتايج فعاليت زمين ساخت حاكي از حاكميت بيشتر عوامل فرسايشي در دامنه جنوب غربي نسبت به شمال شرقي است. ارتفاع جبهه كوهستان دامنه هاي شمال شرقي 200 متر بيشتر از دامنه هاي جنوب غربي است؛ با توجه به تراكم بيشتر گسل ها در دامنه هاي جنوبي الوند مي توان گفت كه ارتفاع پايين تر سينوزيته كوهستان، شرايط مناسب تري را براي انعكاس مورفوتكتونيك منطقه مهيا كرده است.
چكيده لاتين :
Neo-tectonic has a very important role in the morphological evolution of each drainage basin. The tectonic
history can be retrieved by morphotectonics quantitative indicators in each region. Hamedan batholith masses
valleys with NW-SE direction in the South, South East, and West of Hamadan, have been influenced heavily by
the geomorphological, tectonic and other eroding factors. The core of tectonic geomorphology is the study of the
frequency of tectonic processes that tend to topography and surface processes. By studying Morphotectonics
indexes can be assessed valleys an unstable. Evaluation of Morphotectonics indicators in the northeastern and
southwestern slopes of the mountain front sinuosity Hamedan according to different heights of mountain front is
purpose of this study Evaluation of tectonic activity in Alvand mass range, have been estimated by using
Morphotectonics indicators in 28 sub-basin, topographic maps with scale 1:50000, satellite images, field visits
and software. The results of slope length of the river (SL), asymmetric factor (Af), integral hypsometric curve
(Hi), valley floor width-to-height ratio (Vf), Mountain-front sinuosity (Smf), transverse topographic (Tp) and
sinusoidal of river (Sr) indicators were assessed by using IAT index. According to this index, 50% of Northeast
Slope sub-basins and 37.5% of southwest slope sub-basins have gained class 3 activities which imply a more
active tectonics of the southwest toward the northeast slope. Due to the erosion and geological factors, southwest
slopes tectonic activity is more evident than north-east slopes. The northeast slopes Mountain-front
sinuosity is 200 meters higher than south-west slopes, according to the higher density of faults on the southern
slopes of Alvand can say that the lower altitude mountain-front has provided favorable conditions for reflection
Morphotectonics area.
