واكاوي روند تغييرات و الگوي فضايي ابرناكي سالانه و فصلي در ايران

Assessment of trends and spatial pattern seasonal and annual cloudiness in Iran

ابرها در چرخه آب و شكل گيري اقليم هاي مختلف از اهميت بالايي برخوردار مي باشند. توزيع مكاني روزهاي ابرناكي و روند تغييرات آن در جهت اتخاذ تصميمات و راهبردهاي محيطي حائز اهميت است. هدف از اين پژوهش بررسي روند تغييرات مكاني و زماني سالانه تغييرات روزهاي ابرناكي در ايران بر مبناي روش هاي زمين آمار مي باشد. روش پژوهش براساس آمار و اطلاعات روزهاي ابري 43 ايستگاه همديد از سال 1970 الي 2010 انجام شد. به منظور تعيين الگوي فضايي از روش هاي مختلف درون يابي زمين آمار استفاده شد. براي سنجش دقت اين روش ها از معيارهاي اعتبارسنجي RMSE , MBE MAE و براي ارزيابي روند تغييرات از روش من - كندال و كمترين مربعات استفاده گرديد. نتايج نشان داد از شمال به جنوب و از غرب به شرق ايران، تعداد روزهاي ابري كاهش مي يابد و تفاوت مكاني زيادي در تعداد روزهاي ابرناكي در كشور وجود دارد. توزيع زماني - مكاني روزهاي ابري در كشور نيز تابع مؤلفه هاي مكان مي باشد و عامل عرض جغرافيايي بيشترين تأثير را دارد. نتايج معيارهاي اعتبارسنجي نشان داد كه براي ابرناكي سالانه روش هاي GPI و C/K، در فصل زمستان روش درون يابي CK، در فصل بهار روش IDW در فصل تابستان LPI و در فصل پاييز روشهاي EBK , RBF از عملكرد بالاتري در توزيع مكاني ابرناكي برخوردار مي باشند. روند تغييرات روزهاي ابري در كشور بيشتر كاهشي بوده، در بيش از نيمي از ايستگاه هاي مورد مطالعه اين روند كاهشي معني دار آشكار گرديد. از آنجايي كه مقدمه بارش ابرناكي است، نتايج تحقيق در پيش آگاهي مديريت ريسك مخاطرات هيدروكليمايي و مديريت منابع آبي حائز اهميت مي باشد.

The water cycle and the formation of clouds in different climates are very important. Cloudiness and trends in the spatial distribution days to decide and environmental strategies are important. The aim of this study was to investigate the temporal and spatial variations days of annual changes in cloudiness is based on geostatistical methods. Methods based on data cloudy days were 43 synoptic stations from 1970 to 2010. In order to determine the spatial pattern of different methods of geostatistical interpolation was used. The measurement accuracy of the methods of validation criteria MAE, MBE and RMSE and to assess the trend of Kendall and least squares method was used. The results showed that from North to South and from West to East, Iran, the number of cloudy days is reduced and large spatial differences in the number of day's cloudiness in the country. Distribution Spatio-temporal cloudy days in the country is subject to component location and latitude factor is most effective. Results Criteria validation showed that for cloudiness Annual methods GPI and C / K and in winter interpolation method C / K, in the spring of IDW, in the summer LPI and autumn approaches RBF and EBK greater performance in the spatial distribution cloudiness of Are. The cloudy days in the country was further reduced so that more than half of the stations studied, show the significant decreasing trend. Since the introduction of cloudiness is precipitation, results in the management of risks disasters awareness and management of water resources are important.