پديد آورندگان :
گلي مختاري، ليلا دانشگاه حكيم سبزواري - دانشكده جغرافيا و علوم محيطي , شكاري بادي، علي دانشگاه حكيم سبزواري , بشكني، زهرا دانشگاه حكيم سبزواري - دانشكده جغرافيا و علوم محيطي
كليدواژه :
آسيب پذيري , زلزله , IHPW , GIS , شهر كاشان
چكيده فارسي :
كشور ايران بر روي كمربند زلزله ي آلپايد قرار دارد كه حدود 21 درصد از كل زلزله هاي جهان در اين محدوده ي جغرافيايي به وقوع مي پيوندد، بنابراين، ميزان آسيب پذيري فيزيكي و انساني ناشي از زلزله در ايران بسيار زياد است. با توجه به افزايش روز افزون تراكم جمعيت در شهرها، ضروري است كه براي كاهش خسارات جاني و مالي در هنگام وقوع زلزله و پس از آن، مطالعات لازم براي شناسايي ميزان آسيب پذيري شهرها در برابر زلزله را انجام داد. پژوهش حاضر با هدف ارزيابي آسيب پذيري محدوده شهري كاشان در برابر خطر زمين لرزه صورت پذيرفته است. در اين تحقيق با روش تحليلي - توصيفي، از فرايند سلسله مراتبي معكوس (IHWP) و نرم افزار سيستم اطلاعات جغرافيايي (10.3 Arc GIS) براي سنجش ميزان آسيب پذيري استفاده شده است. شاخص هاي موثر در آسيب پذيري كه در پژوهش حاضر به كار گرفته شده عبارتند از: تراكم جمعيتي، كيفيت ابنيه، تعداد طبقات، فاصله از گسل، كانون زلزله، حداكثر شتاب زمين (PGA)، فاصله سكونتگاه ها از فضاي باز، دانه بندي بافت (فضاي باز شهري)، فاصله از مراكز درماني، فاصله از مراكز و تاسيسات خطرزا، عمق سطح ايستابي و كاربري اراضي. نتايج تحقيق نشان مي دهد 30 درصد محدوده شهري كاشان شامل نواحي خزاق (ناحيه 8)، راوند ناحيه 6) و طاهر آباد (ناحيه 7) واقع در در شمال غرب با خطر آسيب پذيري بالا و بسيار بالا مواجه است از طرفي ديگر، در نواحي بازار ناحيه 10)، دشت افروز (ناحيه 3) و شاهد (ناحيه 2) خطر آسيب پذيري به شدت كاهش پيدا مي كند. بنابراين، اين مناطق مي تواند براي اسكان موقت پس از زمين لرزه و يا توسعه ي آني شهر مناسب باشد. در نهايت، پيشنهاد مي شود براي كاهش تلفات و خسارات ناشي از زلزله به مقاوم سازي ساختمان هاي موجود و طراحي اصولي و صحيح بناهاي در حال ساخت توجه ويژه شود و از گسترش شهر در مناطق آسيب پذير جلوگيري گردد.
چكيده لاتين :
Iran is located in Alpide seismic belt and about 21% of all world earthquakes are occurred in our country, so the
extent of human and physical vulnerability in Iran is very high. Due to the increasing rate of population growth
in cities, it is essential to identify the earthquake vulnerability of cities in order to reduce the earthquake impacts
and the following adverse effects through different studies. The current study has been done with the aim to
assess and evaluate the vulnerability of urban areas of Kashan to earthquake risk. In this study, the descriptiveanalytical
method was selected for investigations and the IHWP method and GIS software were used to evaluate
vulnerability. The affecting factors for vulnerability that has been used in this study are as follows: population
density, building’s quality, number of floors, distance to fault, epicenter of earthquake, pick ground acceleration
(PGA), residential area distance from open spaces, city texture (urban open space), distance from medical
centers, distance from hazardous centers and installations, depth of water table, and land use. The results of study
show that 30 percent of Kashan urban areas, including Khzaq areas (zone 8), Ravand (zone 6), Taher Abad (zone
7) that are located in the northwest of the city are faced with high and very high-risk vulnerability, but in Bazaar
areas (zone 10), Dasht Afroz (zone 3), and shahed (zone 2), the risk of vulnerability reduces significantly.
Therefore, these areas can be used for temporary housing after the earthquake and can be suitable areas for
subsequent development of the city. Finally, it is suggested that the special attention should be given to
improving the existing buildings quality and precise designation for buildings under construction to reduce
losses and damages caused by the earthquake and also to prevent city development in vulnerable areas.
