پديد آورندگان :
غفاري گيلانده، عطا دانشگاه محقق اردبيلي - گروه جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري , پادروندي، بهزاد دانشگاه محقق اردبيلي , حيدري ساربان، وكيل دانشگاه محقق اردبيلي - گروه جغرافيا و برنامه‌ريزي , هاشمي معصوم آباد، رضا دانشگاه محقق اردبيلي
كليدواژه :
روستاهاي اردبيل , نابرابري , محروميت , توسعه‌يافتگي , تحليل چند معياره
چكيده فارسي :
شناخت و بررسي امكانات و توانايي ها و در پي آن تعيين سطوح توسعه يافتگي نواحي روستايي نخستين گام در فرايند برنامه ريزي و توسعه چنين نواحي به شمار مي رود. در فرايند برنامه ريزي و توسعه نواحي روستايي شناخت نواحي از لحاظ وضع موجود و سطح توسعه‌يافتگي، بررسي تفاوتهاي محلي و ناحيه اي در زمينه توسعه، تبيين عوامل مؤثر در توسعه و نهايتاً تلاش براي حل مسائل و مشكلات و تأمين نيازها در راستاي تعديل نابرابري ها موجود از اهميت خاصي برخوردار است. لزوم شناسايي نواحي و روستاهاي محروم به منظور برنامه ريزي جهت تخصيص بهينه امكانات و خدمات، در جهت كاهش و يا رفع فقر، محروميت و نابرابريهاي ناحيه اي براي رسيدن به توسعه (پايدار) امري ضروري است. در پژوهش حاضر، با روش توصيفي- تحليلي و با استفاده از روش , VIKORو مدل پرسكات آلن به وضعيت برخورداري سكونتگاه هاي روستايي استان اردبيل (به عنوان جامعه آماري تحقيق) نماگرهاي آموزشي، بهداشتي- درماني، ارتباطات و حمل و نقل، بازرگاني و خدمات و سياسي – اداري مورد بررسي قرار گرفته است. در مجموع نماگرهاي توسعه بعد از قالب بندي در مدل پرسكات آلن نشان مي دهد: سكونتگاه هاي روستايي شهرستان اردبيل در سطح توسعه يافته (/81 < Fi ≤1)، شهرستان مغان در سطح نسبتاً توسعه يافته (/61 < Fi ≤ /80)، شهرستانهاي نير، پارسآباد، خلخال، نمين، موثر و مشكين شهر در سطح در حال توسعه (/41 < Fi ≤ /60) و شهرستانهاي سرعين و بيله سوار در سطح نسبتاً در حال توسعه (/21 < Fi ≤ /40) ميباشند. در برآيند تحليل شكاف توسعه، بايد به بازتاب عواملي از جمله ساختار مديريتي متمركز، عوامل محيطي، نارسايي هاي نظام برنامه ريزي فضايي اشاره كرد.
چكيده لاتين :
The first step in the planning and developing of rural areas is identifying and studying facilities and capabilities and, subsequently, determining the levels of development of rural areas. In the planning and development process of rural areas, recognizing the regions in terms of the status quo and the development level, studying local and regional differences in terms of development, explaining the factors affecting development and, eventually, attempting to solve issues and problems and meeting the needs in line with moderating the current inequalities is quite significant. The need to identify deprived regions and villages is essential in order to plan for the optimal allocation of facilities and services to reduce or eliminate poverty, deprivation and regional inequalities for attaining sustainable development. The present article uses a descriptive-analytical method, as well as VIKOR method and Prescott Allen model to investigate the enjoyment status of rural settlements in Ardebil province (as the statistical population of the study), educational, health-treatment, communication and transportation, commercial and political-administrative services indicators (based on the data extracted from the Statistical Yearbook of the Province). In total, after formatting, development indicators in the Allen Prescott model showed that the rural settlements of Ardebil were at the developed level (0.81 Fi ≤1), Moghan county at a relatively developed level (0.61 Fi ≤ 0.80), Nir, Pars-Abad, Khalkhal, Namin, Moser and Meshkinshahr were at the developing level (0.41 Fi ≤ 0.60), and Sarein and Billesavsar counties were at a relatively developing level (0.21 Fi ≤ 0.40). The reflection of factors such as the centralized management structure, environmental factors, and the failures of the spatial planning system should be mentioned in the outcome of development gap analysis.
