تعيين مناسب ترين شاخص براي خشكسالي هاي مناطق بارشيِ ايران

Determining the most suitable index for droughts rainfall region in Iran

خشكسالي­ ها از جمله مهم­ترين بلاياي طبيعي هستند كه به سه شكل اقليمي، هيدرولوژي و كشاورزي ديده مي­ شوند. با توجه به واقع شدن كشور ايران در قلمرو آب و هواهاي خشك جهان و در نتيجه حساسيت زياد كشور به اين مسئله، ضرورت مطالعه و بررسي پيرامون مسائل مربوط به خشكسالي مهم­تر و بيشتر جلوه مي­ نمايد. در همين راستا تحقيق حاضر خشكسالي اقليمي را مد نظر قرار داده و كاربرد شاخص ­هاي معتبر خشكسالي را بر روي مناطق مختلف كشور ارزيابي نموده است. بدين منظور كل پهنه ايران را به صورت مناطق شش گانه بارشي در نظر گرفته و از بين تمامي ايستگاه­ هاي موجود كه داراي آمار هواشناسي كامل­تر و معتبرتري نسبت به بقيه ايستگاه ­ها بودند، انتخاب شدند. سپس از بين شاخص ­هاي خشكسالي اقليمي شش شاخص RAI,SIAP,PNPI,DI,Z و SPI را برگزيده و خشكسالي هر كدام از مناطق مختلف بارشي به وسيله اين شاخص­ها تعيين گرديد و نتايج را با ضريب همبستگي اسپيرمن بين بارندگي و رتبه شاخص­ها با يكديگر مقايسه نموده و مشخص شد كه كدام شاخص براي چه منطقه بارشي بهتر عمل مي­كند؛ نهايتاً معلوم گرديد كه شاخص DI با دارا بودن بالاترين ضريب همبستگي اسپيرمن مناسب­ترين شاخص براي كل پهنه جغرافيايي ايران است.

Droughts are the most important natural disasters. Droughts exist in 3 forms Climate, Hydrology and Agriculture. Due to the location of Iran in the realm of global dry climates and high sensitivity to this issue in country, it is necessary to study and investigate about the problems related to droughts. For this purpose, this presented research is considered the climate drought and evaluated the valid indicators of drought on the various regions of country. In this order, the whole area of Iran considered as six regions of rainfall and among all existing stations, the stations which have the more perfect and valid statistics of aerology rather than others were selected. Then among the climate drought indicators, six indicators Z, DI, PNPI, SIAP, RAI and SPI were selected and the drought of each various regions of rainfall were defined through these indicators and results was compared using Spearman's correlation coefficient between rainfall and indicators ranking and it was found that the best indicator for each region of rainfall; Finally it was found that the DI indicator has the highest Spearman's correlation coefficient and it will be the most appropriate indicator for whole area of Iran.