اندازه گيري و تحليل سطح توسعه كشاورزي ايران با به كارگيري شبكه عصبي مصنوعي

Measuring and Analyzing Agricultural Development of Iran Using Artificial Neural Network

به طور كلي نبود توسعه متوازن در بخش كشاورزي گريبان­گير بسياري از كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران مي ­باشد. از همين رو، بررسي زمينه­ هاي عدم توازن و نابرابري توسعه اين بخش اجتناب ناپذير است. با مطالعه نقاط ضعف و قوت تك­تك استان­ها م ي­توان برنامه­ريزي متناسب را انجام داد. هدف پژوهش حاضر، شناسايي ميزان توسعه يافتگي كشاورزي استان­هاي كشور ايران بود. سؤال پژوهش اين بود كه سطح توسعه كشاورزي به تفكيك استان­هاي كشور ايران به چه ميزان است؟ پژوهش حاضر به لحاظ ماهيت كاربردي و از منظر روش ­شناسي در زمره پژوهش ­هاي توصيفي- تحليل قرار مي­ گيرد. شيوه جمع ­آوري اطلاعات اسنادي و كتابخانه ­اي و ابزارهاي استاندارد شده در قالب فرم ­ها و جداول رسمي نتايج سرشماري كشاورزي 1393 بود. جامعه آماري پژوهش نيز كل استان­هاي كشور ايران برابر با 31 استان بود. در ادامه 73 زيرشاخص در قالب 5 شاخص اصلي توسعه كشاورزي از نتايج سرشماري استخراج و پس از وزن­ دهي شاخص­ها، با روش شبكه عصبي مصنوعي توسعه كشاورزي استان­ها مورد بررسي قرار گرفت. محاسبات پژوهش با استفاده از نرم ­افزارهاي Excel وMATLABانجام شد.يافته­ هاي سنجش سطح توسعه كشاورزي استان­ها نشان داد، استان­هاي اصفهان، تهران، مازندران به ترتيب رتبه‌هاي اول، دوم و سوم و استان­هاي خراسان جنوبي، سيستان و بلوچستان و بوشهر رتبه­هاي 29، 30 و 31 را به دست آوردند. گفتني است كه شاخص بهره برداري كشاورزي در دو خوشه­ ي 2 و 3 و شاخص خدمات زيربنايي و ساير خدمات كشاورزي در خوشه 1 بيشترين اهميت را به خود اختصاص دادند. با توجه به نتايج، نابرابري نسبي توسعه كشاورزي در بين استان­هاي مورد مطالعه وجود داشت.

In general, there is a lack of balanced development in the agricultural sector of many developing countries, including Iran. Therefore, the study of the areas of imbalances and inequalities in the development of this sector is inevitable. By studying the strengths and weaknesses of the provinces, a proper planning can be done. The purpose of this study was to identify the extent of agricultural development in the provinces of Iran. So, the research question was: What is the level of agricultural development in the provinces of Iran? The present study is descriptive-analytic in terms of applied and methodological point of view. The method of collecting information was documentary, library, and standardized tools in the form of formal tables and official results of Agricultural Census results. The statistical population of the study was all provinces of Iran (N=31). Then, 73 sub-indicators in the form of five main agricultural development indicators were extracted from the census and after weighing the indices, the artificial neural network was used to study the agricultural development of the provinces. The calculations were done using Excel and MATLAB software. The results showed that Esfahan, Tehran and Mazandaran ranked first to third respectively and Southern Khorasan, Sistan & Baluchistan and Bushehr ranked last in terms of agricultural development. It is necessary to mention that “exploitation agriculture index” in clusters 2 and 3 and “infrastructure services and other agricultural services index” in cluster 1, most importance were accounted.