توزيع زماني و رژيم بارش در شمال غرب ايران

Temporal Distribution and Regime of Precipitation of Northwest of Iran

رژيم بارش به توزيع فصلي- ماهانه بارندگي اشاره دارد. با شناخت اين ويژگي، مي توان به بخش هاي مهمي از ساز و كار(هاي) حاكم بر توزيع زماني بارش پي برد. رژيم بارش مي تواند بر عملكرد ساير اجزاء اقليم تاثير گذاشته و برآيند آن پيامدهاي مثبت يا منفي خواهد بود. در مطالعه حاضر با استفاده از آمار بارندگي ماهانه 73 ايستگاه طي دوره آماري 2005-1966رژيم بارندگي شمال غرب كشور مورد توجه قرار گرفت. در اين راستا از سه نمايه بارش (ضريب تغييرات، نمايه يكنواختي و نمايه فصلي) بهره گرفته شد. هر سه نمايه بيان گر ويژگي هاي كما بيش يكسان از رژيم بارش پهنه مورد مطالعه بود. نتايج نشان داد كه كم ترين ضريب تغييرات و بيش ترين يكنواختي بارش در شمال شرق پهنه مورد بررسي رخ مي دهد. اين بخش داراي رژيم بارش يكنواخت با يك فصل مرطوب مي باشد كه نشان مي دهد سامانه هاي متنوع باران زايي در اين بخش ها از بيشينه فعاليت برخوردارند. در نقطه مقابل آن، بخش جنوب غربي پهنه، داراي رژيم بارش كاملاً متمركز است كه بازتابي از تاثير فزاينده سامانه هاي متمركز در يك فصل است. حدود 80 درصد از پهنه اخير داراي رژيم بارش فصلي با يك فصل خشك كوتاه است.

Precipitation regime refers to distribution of seasonal- monthly precipitation. By studying this character، it could be find out about the most important parts of mechanism(s) dominant in temporal distribution of precipitation. Precipitation regime can have positive or negative effects on other environmental components performance. In the present research، the monthly data in 73 stations during 1966-2005 have been analyzed to describe precipitation regime in North West of Iran. In order to do the study، three precipitation indices (coefficient of variation، homogeneity Index and seasonal index were used. Indices have shown same characters of precipitation regime. Results show that minimum value of precipitation coefficient of variation and maximum homogeneity occurring in north-east region. This part have homogeneity precipitation regime with a humidity season that showing different precipitation systems are activate. South-east region have a completely temporal-concentration precipitation regime. It refers to more effect of concentrate systems special in a season. There are in 80% of region with seasonal precipitation regime have a short dry season.