تحليل فضايي و رتبه‌بندي شاخص‌هاي توسعه شهري يك مطالعه موردي در استان خراسان رضوي

Spatial Analysis and Ranking of Urban Development Indicators A Case Study in Khorasan Razavi Province

كشور ما به دليل داشتن شرايط ناهمگون و امكانات ­طبيعي متنوع، نيازمند برنامه­ ريزي در سطح استان­ ها است، كه البته براي كسب موفقيت در امر برنامه ­ريزي توجه به معيارهاي توسعه پايدار بر اساس توانمندي ­هاي موجود در هر استان از مهمترين مسايلي است بايد در همه حال به آن توجه كرد. جامعه آماري پژوهش حاضر بيست­ و هشت شهرستان استان خراسان رضوي است. شاخص ­هاي مورد مطالعه از طريق مطالعات كتابخانه­ اي و استفاده ازسالنامه آماري استان استخراج شده است. براي مشخص­ شدن سطح­ برخورداري شهرستان­ هاي استان خراسان رضوي از تكنيك­ هاي تصميم­ گيري چندمعياره مثل روش ­هاي؛­ تشخيص نسبي مركب (COPRAS) و ميانگين وزني ساده (SAW) و براي رسيدن به نتيجه واحد از روش ­ادغام (ميانگين رتبه ­ها) استفاده شده است. نتايج ميانگين رتبه ­ها نشان مي­ دهد كه شهرستان­ هاي مشهد، گناباد، خليل آباد، داورزن، رشتخوار، خواف، فريمان و بجستان در سطح برخوردار، شهرستان­ هاي درگز، كلات، چناران، سرخس، كاشمر، جغتاي، تايباد وفيروزه از لحاظ برخورداري از شاخص ­هاي توسعه پايدار در سطح نيمه ­برخوردار و شهرستان­ هاي باخرز، جوين، بردسكن، تربت جام، مه­ولات، سبزوار، بينالود، قوچان، زاوه، تربت حيدريه و نيشابور از لحاظ برخورداري از شاخص­ هاي توسعه پايدار در سطح­ محروم قرار دارند. مي­توان بيان نمود كه شهرستان­ هايي كه امتياز بيشتري كسب نموده ­اند از لحاظ سرمايه­ گذاري در اولويت آخر قرارگيرند و شهرستان­ هايي كه در سطوح محروم قرار گرفته ­اند بايد در اولويت برنامه ­ريزي و محروميت ­زدايي قرارگيرند.

In the study of urban issues in the form of sustainable urban development, it is assumed that if the cost, regardless of equalization mechanisms, is used to develop infrastructure, equipment and urban services, it will intensify the inequality among different classes of urban population. In other words, urban sustainability is a type of sustainable development that encompasses environments and urban spaces. This will be achieved when sustainable development principles and approaches are used as the basis for urban development studies. Therefore, the purpose of this study is to assess the status of Khorasan Razavi Khorasan provinces in different areas of development and to determine the imbalance in this field using multiple subscripts and multiple indicators. The issue that necessitates this research is to implement provincial-level programs in the field of sustainable development so that both provincial cities in development can achieve a fair level and improve the province's situation throughout the country.