قابليت اقليمي كشت زعفران در استان هاي كرمانشاه و كردستان

Climatological Capability of Saffron Cultivation in Kermanshah and Kurdistan Provinces

يكي از مهم ترين اقلام صادراتي غير باغي ايران كه شهرت جهاني دارد، محصول استراتژيك زعفران مي باشد. در حال حاضر قطب توليد زعفران، منطقه شمال شرق ايران (استان هاي خراسان رضوي و خراسان جنوبي) است. در اين تحقيق سعي شده است تا مناطق مستعد كشت زعفران در غرب كشور (استان هاي كرمانشاه و كردستان) كه از لحاظ شرايط آب وهوايي تا حدي شبيه شرق كشور است، شناسايي شود. بر اين پايه، آمار عناصر آب وهوايي موثر در رشد زعفران، شامل بارش، دما، رطوبت نسبي، ساعات آفتابي و تعداد روزهاي يخبندان براي 11 ايستگاه منطقه در سه دوره رشد محصول (رويشي ، زايشي و ركود) جمع آوري و با يك جدول پايه جديد، مقايسه گرديد تا مناسب بودن يا نبودن شرايط براي كشت محصول در يك دوره خاص براي هر متغير اقليمي مشخص شود. سپس بر مبناي روش وزن دهي نسبتي، درجه اهميت يا وزن هر كدام از متغيرهاي اقليمي در هر دوره رشد مشخص شد. در مرحله بعد، به كمك سيستم اطلاعات جغرافيايي، نقشه هاي تناسب كشت زعفران به روش رستري با در نظر گرفتن درجه اهميت (وزن) هر متغير اقليمي در هر دوره رشد تهيه گرديد. با جمع زدن ارزش هاي پيكسل ها در سه دوره رشد، نقشه تناسب هر متغير (مجموعاً 11 نقشه) و با ميانگين گيري از ارزش هاي پيكسل ها در اين 11 نقشه، نقشه تلفيقي تناسب كشت حاصل گرديد. در نهايت با لحاظ كردن شيب و محدوده ارتفاعي مناسب براي كشت زعفران در نقشه اخير، نقشه نهايي تناسب كشت زعفران تهيه شد. نتايج تحقيق نشان داد كه نزديك به 30/48 درصد از مساحت منطقه (معادل 16500 كيلومتر مربع)، عمدتاً شامل دشت هاي غرب كرمانشاه، جنوب روانسر و اطراف قروه، قابليت متوسطي براي كشت زعفران دارد. بقيه قسمت هاي منطقه مشتمل بر حدود 37600 كيلومتر مربع (69/48 درصد از مساحت منطقه)، قابليتي براي كشت اين محصول ندارد

One of the most famous horticultural exporting products of Iran is Saffron. At present، the main region for the production of saffron is the northeast region of Iran (Khorasan-e Razavi and Southern Khorasan provinces). The present research intends to survey the suitable areas for cultivation of saffron in the west of Iran (Kermanshah and Kurdistan provinces) which، in the climatic conditions، is very similar to the east of country. On this basis، the climatic data effecting saffron growth، including precipitation، temperature، relative humidity، sunshine hours and number of frost days، have been gathered for 11 stations during 3 growth phases (generative phase، vegetative phase and dormancy phase) and compared with a new base table to determine the suitability of climatic conditions for planting of the product in each growth phase for each variable. Then according to the rate-weighting method، the importance degree or weight of each climatic variable in every growth phase was determined. In the next step، saffron planting appropriateness maps were prepared in the raster method using GIS، considering importance degree or weight of each variable in each phase. Then، through adding the pixel values in the three growth phases، the appropriateness map for each variable was identified (totally 11 maps)، and via averaging the pixel values in these 11 maps the compiled map of appropriateness of variables was determined as well. Finally the last appropriateness map for saffron cultivation was prepared taking into account the appropriate slope and elevation domains in the recent map. The results showed that around 30.48 percent of the region area (16500 km2)، which covers mostly Kermanshah’s western، Ravansar’s southern and Qorveh’s plains، has a fair potentiality for saffron cultivation. The remainder area of the region including 37600 km2 (69.48 percent of the region area) has no potentiality for cultivating of this product