تحليلي بر علل شكل گيري اسكان غيررسمي با استفاده از مدل تحليل مسير، مطالعه موردي: محله ي شادقلي خان شهر قم

Analysis of Creation Causes on Informal Settlements with Using Path Analysis Model, Case Study: Shadgholi-Khan Town of Qom City

هدف از انجام پژوهش حاضر، تحليل علل شكل گيري اسكان غيررسمي در محله شادقلي خان شهر قم به روش پيمايشي - توصيفي است. با توزيع پرسشنامه به روش نمونه گيري طبقه اي و تكميل آن توسط 200 سرپرست خانوار ساكن در محله شادقلي خان، متغيرهاي اقتصادي، اجتماعي و كالبدي مؤثر بر ايجاد اسكان غيررسمي در اين محله و اثرهاي فضايي - مكاني آن بررسي شده است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه 10 عامل به عنوان مهم ترين عوامل اثرگذار در پديد آمدن محله شادقلي خان نقش آفرين است. با به كارگيري تكنيك رگرسيون، ضريب اثرگذاري هر يك از اين عوامل مشخص و با استفاده از مدل تحليل مسير چگونگي اثرگذاري اين عوامل تجزيه و تحليل شده است. بر اساس نتايج به دست آمده، در شكل گيري محله شادقلي خان دو دسته عوامل قبل از مهاجرت، شامل: مالكيت اوليه در مبدأ، دلايل مهاجرت، مهاجر بودن يا نبودن و شغل قبلي و عوامل بعد از مهاجرت، شامل: شغل فعلي (در زمان برداشت ميداني)، سند مالكيت، دلايل سكونت، پروانه ساخت، ميزان درآمد و سال مهاجرت، داراي بيشترين اثرگذاري بوده اند. در مجموع، با محاسبه ضريب تأثير عناصر و متغيرهاي مختلف مستقل اثرگذار و با تفكيك آن ها از يكديگر، مشخص گرديد كه عوامل قبل از مهاجرت به ميزان 56/6 درصد و عوامل بعد از مهاجرت به ميزان 34/4 درصد در پديد آمدن محله شادقليخان اثرگذار بوده اند. بنابراين، چنانچه برنامه ريزان و سياست گذاران درصدد حلّ مشكلات ناشي از اسكان غيررسمي در شهرها هستند، بايد ريشه هاي آن را در عوامل اثرگذار قبل از مهاجرت و در روستاها جستجو كنند و پس از حلّ اين ريشه ها به حلّ مشكلات فعلي اسكان غيررسمي بپردازند.

This study is a descriptive - survey and objective evaluation analysis of creation causes on informal settlement Shadgholi-Khan town of Qom city. answer Questionnaire by 200 protector of household in Shadgholi-Khan Tow، economic، social and Physical variables affective creation of informal settlements in the Shadgholi-Khan its spatial and local effects are investigated. Research findings show that ten factors influence as important factors creation of Shadgholi-Khan، and using regression techniques factor affecting each of these factors and identified using Path Analysis model of how these factors influence has been analyzed. According results of Path Analysis model، it became clear that in creation of Shadgholi-Khan two factors were before the migration، including; initial ownership، migration reasons، immigration or not immigration and before job and after factors of migration included; current job، document ownership، residence reasons، creation license house، income and years of migration is the highest influence. All coefficients of elements and the effects of various independent variables affect each other and separating them، it was shown that the rate of immigration before 56.6 percent and the rate of immigration after 43.4 percent were effective in creation of Shadgholi-Khan. Now if planners and policy makers seek to solve problems arising from informal settlements in cities، should its roots search in the factors influencing before migration and villages، and after solve current root، do solve problems of informal settlement.