روش تحليل عاملي در اولويت بندي معيارهاي سنجش تخريب سرزمين در حوضه آبخيز كارون

تخريب سرزمين حاصل تأثير منفي شرايط طبيعي و يا فعاليت‌هاي انساني بر محيط‌زيست است، هنگامي كه تأكيد بر اثرات نامطلوب فعاليت‌هاي انساني باشد تا خشكي و كم بارشي واژه تخريب سرزمين بر بيابان‌زايي ترجيح داده مي‌شود. فرسايش شديد خاك، تغيير كاربري جنگل‌ها و مراتع، خشك‌شدن تالاب‌ها و كم آبي رودخانه‌ها از جمله نشانه‌هاي وقوع پديده تخريب سرزمين در حوضه آبخيز كارون است. در اين تحقيق اطلاعات 27 متغير طبيعي- اقليمي و اقتصادي– اجتماعي مرتبط با تخريب سرزمين در حوضه آبخيز كارون به وسيله تحليل عاملي مورد بررسي قرار گرفت. مقادير ويژه و واريانس متناظر با هر عامل نشان داد كه شش عامل نخست در مجموع 270/83‌ درصد تغييرات را پوشش مي‌دهند. بنابر نتايج در تعريف و وزن‌دهي معيارهاي ارزيابي تخريب سرزمين در حوضه آبخيز كارون، خاك مهم‌ترين معيار است و پس از آن به‌ترتيب معيارهاي توپوگرافي، پوشش گياهي، اقليم، وضعيت اقتصادي– اجتماعي و زمين‌شناسي در اولويت‌هاي بعدي است. معيار آب به دليل نبود معضل شوري گسترده آب در حوضه و مساحت نسبي كم آبخوان‌ها نسبت به ساير معيارها نقش كمتري در تخريب سرزمين در اين حوضه آبخيز دارد.