طراحي برنامه آموزش مهارت هاي پيش كلامي و بررسي اثربخشي آن بر بهبود مهارتهاي ارتباطي كودكان با اختلال اتيسم عملكرد بالا

Designing the Preverbal Skills Training Program and Studying its Effectiveness on High- Functional Autistic Children's Communication Skills

ناتواني در برقراري ارتباط، از جمله خصيصه­ هاي آشكار افراد اتيسم محسوب مي­ شود. تحقيق حاضر با هدف طراحي آموزش برنامه مهارت­ هاي پيش­ كلامي، به منظور بهبود و افزايش مهارت ­هاي ارتباطي كودكان اتيسم با عملكرد بالا انجام شده است و از نوع تحقيقات آزمايشي با پيش آزمون، پس ­آزمون و پيگيري همراه با گروه كنترل است. جامعه آماري شامل كليه كودكان با اختلال اتيسم مراكز ­ويژه كودكان اتيسم شهر تهران در سال 94-95 بود. تعداد 20 كودك پسر اتيسم با عملكرد بالا، به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند. برنامه مداخله در 20 جلسه آموزش متوالي، در مركز اتيسم دوم آوريل تهران، براي گروه آزمايش و خانواده ­هاي آنها با استفاده از نمايش ويدئويي، نقش بازي و داستان ­گويي آموزش داده شد. از آزمون محقق­ ساخته مهارت ­هاي پيش­ كلامي و آزمون نيمرخ رشد زبان (Told)، براي ارزيابي مهارت­ هاي ارتباطي استفاده شد. اطلاعات حاصل، توسط آزمون ­هاي تحليل واريانس و اندازه ­گيري مكرر تحليل شدند و نتايج نهايي نشان داد كه همه فرضيه­ هاي اين پژوهش، در سطح آلفاي0/05>p معني­ دار شدند. يافته­ هاي حاصل نشان دادند كه اين برنامه، موجب بهبود و افزايش معنادار مهارت ­هاي برقراري ارتباط گروه آزمايش شد. اما اين بهبودي در شركت ­كنندگان گروه كنترل ايجاد نشد.

Communication impairment and interaction problems are obvious characteristics of children with autism disorder. This research aimed to design the preverbal skills training program, and study its effectiveness on high- functional autistic children's communication skills. This research is an experimental research in which students with higher scores in autism high functional scale were selected by available sampling method among all the students with autism disorders in Tehran autism schools and centers in 1394-95. Among high- functional autistic children, 16 boys; 8 in experimental and 8 in control grope were selected as statistic sample. Preverbal skills training program were taught in 20 sessions in Tehran April2 autism center. Teaching of language developing (TOLD) test was used for the assessment of communication skills. The validity of this scale confirmed by specialists and its reliability was reported in 0/74 to 0/96. Data were analyzed by advanced statistical methods such as repeated measures and MANCOVA. The results showed that all hypothesis of this research significantly were accepted and Preverbal skills training program, led to Modify and increas the communication skills of HFA children in experimental groupe