اثر تغيير اقليم بر امواج گرمايي سواحل شمالي خليج فارس

Impacts of climate change on heat waves in northern coast of Persian Gulf

هدف از اين پژوهش شناسايي امواج گرمايي سواحل شمالي خليج ­فارس و مقايسه ­ي شرايط پايه و آينده است. براي نيل به اين هدف از آمار روزانه­ ي ميانگين دماي بيشينه ­ي 35 سال آماري (از 1980 تا 2014) ايستگاه ­هاي آبادان، بوشهر، بندرعباس، بندرلنگه و كيش استفاده‌ شده است؛ همچنين براي پيش ­بيني امواج گرمايي در آينده از داده­ هاي دماي بيشينه ­ي چهار مدل از سري مدل­ هاي CMIP5 (شامل CanESM2، MPI-ESM-MR، CSIRO-Mk3-6-0 و (CMCC-CESM طبق RCP8.5 براي دوره 2040 تا 2074 استفاده شده است. براي ريزگرداني خروجي مدل­ هاي اقليمي مورد نظر از روش شبكه ­هاي عصبي مصنوعي و براي شناسايي امواج گرمايي، از شاخص فومياكي (فوجيبه) استفاده شده و با استفاده از برنامه‌نويسي در محيط نرم­ افزار متلب روزهايي را كه (دست كم به مدت 2 روز) دماي آن­ها بالاتر از 2+ انحراف معيار بود به عنوان موج گرمايي شناسايي شدند. نتايج پژوهش نشان مي­ دهد كه امواج گرمايي كوتاه‌ مدت رخداد بيش‌تري دارند. امواج گرمايي در دوره­ ي پايه داراي روند افزايشي معني‌دار (بجز ايستگاه بوشهر) امّا ضعيف بوده‌اند به‌طوري كه فراواني آن در سال­هاي اخير، بيش­تر شده است. در دوره­ي 2040 تا 2074 فراواني امواج گرمايي داراي روند كاهشي معني‌دار امّا معمولاً با ضرايب تعيين اندك است. هر چند براي ايستگاه كيش در دوره‌ي 2040 تا 2074 فراواني امواج گرمايي پيش‌بيني شده با چهار مدل، نسبت به دوره پايه افزايش نشان مي­ دهد امّا براي بقيّه­ ي ايستگاه ­هاي مورد مطالعه، در دو مدل افزايش و در دو مدل كاهش نشان داده‌اند. با استفاده از آزمون دانكن در سطح 0/05، مشخص شد كه بين امواج گرمايي داده ­هاي پايه و آينده هيچ‌گونه تفاوت معني‌داري وجود ندارد.

Climate change is one of the most significant threats facing the world today. One of the most important consequences of climate change is increasing frequency of climate hazards, mainly heat waves. This phenomena has a robust impacts on human and other ecosystems. The aim of this study is investigating changes of heat waves in historical (1980-2014) and projected (2040-2074) data in northern cost of Persian Gulf.