تأثير تمرين هاي نوروفيدبك بر تعادل، خستگي و كيفيت زندگي بيماران مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس

The Effects of Neurofeedback Training on Balance, Fatigue and Quality of Life in Patients with Multiple Sclerosis

مالتيپل اسكلروزيس به عنوان يك بيماري مزمن و عصبي پيش­رونده به شمار مي‌رود كه موجب عوارضي چون اختلال تعادل، خستگي و سرانجام كاهش كيفيت زندگي مي­ شود. هدف از پژوهش حاضر بررسي تأثير تمرين‌هاي نوروفيدبك بر تعادل و خستگي بيماران مبتلا به ام ­اس بود. 18 نفر (4 مرد و 14 زن) از بيماران مالتيپل اسكلروزيس انجمن ام اس و جامعه حمايت از بيماران ام ­اس ايران، با درجه ناتواني (EDSS) كمتر از 5/4، به صورت هدفمند انتخاب و سپس به طور تصادفي به دو گروه آزمايشي كه تمرينات نوروفيدبك را دريافت كردند (8=n) و كنترل (10=n) تقسيم شدند. قبل و بعد از دوره تمريني، آزمون‌هاي تعادلي برگ و بلند شدن و رفتن زمان دار و آزمون شدت خستگي و كيفيت زندگي به عمل آمد. تحليل داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي t مستقل و t همبسته در سطح معني­ داري 0/05>P انجام گرفت. بين بيماران دو گروه در پيش ­آزمون در وضعيت تعادل، خستگي و كيفيت زندگي تفاوت معني­ داري وجود نداشت. نتايج آزمون t همبسته نشان داد كه تعادل بيماران در گروه آزمايشي به دنبال تمرينات نوروفيدبك بهبودي معني­ داري داشت (0/05>P)؛ همچنين به دنبال 10 جلسه تمرينات نوروفيدبك بهبودي معني ­داري در خستگي و كيفيت زندگي بيماران حاصل نشد. بر اساس اين نتايج، تمرينات نوروفيدبك مي‌تواند در كنار درمان‌هاي دارويي براي بهبود تعادل بيماران ام­ اس مورد استفاده قرار گيرد.

Multiple sclerosis (MS) is a chronic and progressive neurological disease which causes imbalance, fatigue and finally decrease of quality of life. The purpose of this study was to investigate the effect of neurofeedback training on balance and fatigue in patients with MS, Eighteen patients (4 men and 14 women) with MS from Iran multiple sclerosis society with disability (EDSS) less than 4.5 were purposefully selected and were randomly divided into two groups (experimental=8, normal=10). The berg balance test, stand up and go test, fatigue severity and quality of life questionnaire were measured before and after the training period. Data were analyzed using independent and paired sample t test (p<0.05), There was no significant difference in balance, fatigue and quality of life between groups. (P>0.05). The t-test results showed that the balance of the patients in the experimental group was significantly improved following neurofeedback training. (P<0.05). After 10 sessions of neurofeedback training there was no significant improvement in fatigue and quality of life in patients. Based on these results, neurofeedback training can improve balance, along with drug treatments for MS patients.